KISHA E ZONJËS SË SHKODRËS

– Klementi XI – Albani
HISTORI SHKODRANE
– Kisha Zoja e Shkodrës
– Kisha e Shirqit
– Xhamia e Plumbit
– Kisha ortodokse
– Sahati i Inglizit
– Teatri shkodran

---

Kisha e Zonjës së Këshillit të Mirë

Katolikë e myslimanë janë “grindur” gjatë për përkatësinë e trojeve të kësaj kishe. Grindja arriti në të tilla nivele, sa u bë e domosdoshme ndërhyrja e autoriteteve më të larta në vend.

U propozua dhe u ngrit një komision qytetar dypalësh për të kryer hulumtime, me qëllim që të verifikohej nëse rrënojat i përkisnin me të vërtetë kishës që shkodranët e mbanin për të “Zonjës së Këshillit të Mirë”, apo një teqeje bektashinjsh. Jusuf Efendi Golemi dhe Shan Deda, dy emrat e vetëm që u bënë publikë si anëtarë të komisionit dypalësh, zgjodhën për bashkëqytetarët e tyre një të mesme të artë: katolikët mund të luteshin pranë këtyre rrënojave duke e konsideruar atë kishë, ashtu sikurse dhe myslimanët mund të kryenin ritet e tyre fetare njësoj si në një teqe bektashinjsh.

Kjo histori i takon 15 viteve të para të këtij shekulli, pasi, më 1916, katolikët e Shkodrës, me përkrahjen edhe të përfaqësuesve austriakë të akdredituar në qytet, nisën punën për rindërtimin e Kishës së Zonjës së Këshillit të Mirë, duke e konsideruar kështu të mbyllur, një herë e përjetë, çështjen e përkatësisë “religjioze” të rrënojave. Sigurisht, një vendim i tillë nuk kaloi në heshtje nga ana e myslimanëve që përbënin shumicën dërrmuese në qytet. Një përfaqësi e tyre protestoi pranë Ministrisë së Luftës në kryeqytetin austriak Vjenë, por protesta e tyre nuk u muar në konsideratë dhe me kaq, historia u kyç.

Por ajo çka duhet theksuar është se, besimtarët dhe kleri katolik i Shkodrës, në atë periudhë, asnjëherë nuk qe në gjendje të publikonte ndonjë dokument që të vërtetonte se rrënojat mbi të cilën u ngrit Kisha e Zonjës së Këshillit të Mirë i përkisnin një kishe të vjetër. Madje, as dhe një dëshmitar nuk mundi ta mbështeste këtë variant. Por meqë, jo vetëm në Shkodër, shumë gjëra rendin me ritmin e gojëdhanave e thashethemeve, dëshmitë e disa individëve myslimanë nuk u muarën asfare në konsideratë, edhe pse kishin baza reale dhe fakte të mirënjohura historike. Njëri prej këtyre dokumenteve flet për një teqe bektashinjsh pikërisht në vendin ku më vonë u ndërtua Kisha e Zonjës së Këshili të Mirë, teqe që u shkatërrua me rastin e dëbimit të bektashinjve nga Shkodra menjëherë pas ardhjes në fuqi të Bushatllinjve. Kisha e Zonjës së Këshillit të Mirë, e cila përfundoi së ndërtuari në vitin 1932, u shkatërrua nga komunistët pas vitit 1967.

Aktualisht, Kisha e Zonjës së Këshillit të Mirë, njohur ndryshe edhe me Kisha e Zonjës së Shkodrës, është rindërtuar, duke i dhënë hyrjes së qytetit një pamje edhe më të mrekullueshme.

Gojëdhana e Translacionit (të bartunit, të shpërngulunit) të Zojës së Shkodrës në Genazzano të Italisë: Nga brezi në brez besimtarët katolikë kanë mbajtë gjallë bindjen në “mrekullinë” e datës 25 prill 1467; këtë ditë
figura e Zojës që gjindej në afresk në një mur të kishës në fjalë u shkoq prej vendit dhe, e ndjekun prej dy katolikëbe shkodranë, të të quejtunve De Giorgio e De Sklavis, shkoi e zuni vend në Kishën e Genazzanos. Një kuadër i kësaj figure, ku përfytyrohen edhe ata dy shkodranë, gjindet edhe sot në Kishën e Zojës në Shkodër, në lagjen Alibegaj. Me nismën e klerit katolik të vendit, në vitin 1932, u pat organizue një peligrinazh për me shkue me vizitue figurën e Zojës në Itali.

Popullata katolike e Shkodrës tue pasë bindje të plotë në translacionin e Zojës, nuk ngruroi t’i përgjigje nismës së klerit-për me shkue në Romë me marrë bekimin e Atit të Shenjtë edhe me i ba homazhet e duhuna. Shkodranët qenë të veshun e të mbathun me kostumet kombëtare të qytetit dhe rretheve me një larmi tërheqëse ngjyrash. Qindra e qindra persona, mbas nji ushëtimi në det, arritën në Itali dhe u drejtuen për të vizitue Kishën e Genazzanos afër Romës. Atje u përmalluen me figurën e së Papërlyemes, e cila qindra vjet kishte mbetë larg trojeve shqiptare. Ajo kishë edhe sot quhet Kisha e Zojës së Këshillit të Mirë (Madre del Buon Consiglio) dhe asht gjithnjë nën kujdestarinë e pasardhësve të De Sklavis që u përmend ma sipër. Në Kishën e Zojës së Shkodrës asht varrosë arqipeshkvi i Shkodrës, monsinjor Jakë Serreqi, i cili vdiq në vitin 1922.

Asht varrosë këtu për meritën që ka vu gurin e parë të ndërtimit të kësaj kishe me datën 25 Mars 1917.

Irhan Jubica — Fjala e Shkodres Nr.6 shtator 1999

---

Kisha “Zoja e Shkodrës” në Shkodër

Mbi gërmadhat e një kishe shekullore është ndërtuar tani një kishë e re moderne, bri kalasë, afër urës së Bunës. Kisha thuhet të ketë patur emrin “Zoja e Shkodrës” dhe ka qenë aty për shekuj me radhë. Prej viteve dhe ardhjes së komunizmit në Shqipëri, kisha u rrënua. Tani është ndërtuar mbi të një kishë e re, e cila kryen aktivitete të ndryshme kulturore e fetare në Shkodër, që kanë për qëllim pasurimin e jetës shpirtërore të qytetarëve. — Lexo më tepër…

Kisha “Zoja e Shkodrës” në New York

(Our Lady of Good Counsel)

Në New York, USA, komuniteti shqiptar ka një kishë katolike të quajtur Kisha “Zoja e Shkodrës”. Lexoni për më tepër në faqen Kisha Jonë.