MANHATTAN (New York)
Përfaqësues të Këshillit Kombëtar Shqiptaro Amerikan (KKSHA) dhe anëtarë të komunitetit shqiptaro-amerikan u takuan kohët e fundit me Musa Xhaferin, zëvendëskryeministër i Maqedonisë, për të diskutuar zhvillimet në republikën e vogël, sidomos në lidhje me progresin që është arritur në zbatimin e Marrëveshjes së Ohrit si dhe sfidat që mbeten për t’u kapërcyer në përpjekjet e popullatës shqiptare për të fituar më tepër të drejta civile. Z. Xhaferi, i cili ka kaluar rerth 20 vjet duke studiuar e punuar në perëndim, i përket Bashkimit Demokratik për Integrim të Ali Ahmetit që përbëhet kryesisht nga ish-anëtarë të Ushtrisë Çlirimtare Kombëtare (UÇK) të shpërbërë. Ai theksoi se më së fundi shqiptarët në Maqedoni nuk pranojnë të trajtohen më si qytetarë të klasit të dytë dhe “shërbëtorë të tjerëve”.
Z. Xhaferi u takua me një grup të konsiderueshëm shqiptarësh në pritjen e organizuar nga KKSHA-ja më 6 maj 2003 në Restorantin “Bruno” në Manhattan. Në takim merrnin pjesë edhe anëtarë të Shoqatës “Dibra”, përfshi edhe presidentin e ri të saj, Muharrem Shehu, dhe përfaqësues të shoqatave “Dede Gjo’ Luli” dhe “Malësia”, si Prelë Sinishtaj, ish-luftëtari i Brigatës “Atlantiku” Nikollë Junçaj dhe John Dedvukaj.
Gjatë takmit z. Xhaferi vuri në dukje se pas përfundimit të përleshjes së armatosur ndërmjet luftëtarëve çlirimtarë shqiptarë dhe forcave të Ushtrisë së Maqedonisë, shqiptarët e Maqedonisë tashmë janë duke luftuar nëpërmjet mynyrash politike dhe demokratike për të arritur të drejtat që atyre u mohohen prej kohësh. Ai i bëri thirrje Diasporës shqiptare që të vazhdojë angazhimin e saj aktiv, duke theksuar se shqiptarët e shumtë nëpër botë padyshim që do të luajnë një rol të rëndësishëm në përcaktimin e së ardhmes së të afërmve të tyre në Maqedoni si dhe në të ardhmen e këtij shteti dhe në zhvillimin e proceseve demokratike atje.
Zëvendëskryeministri theksoi vullnetin e partisë së tij për “t’i çuar proceset deri në fund”. Duke nënvizuar se në të shkuarën ndaj shqiptarëve të Maqedonisë janë bërë shumë padrejtësi të mëdha, të cilat sipas tij ndikuan në nisjen e konfliktit të armatosur, z. Xhaferi theksoi se ndryshimet pozitive kanë qenë tepër të ngadalta. Mirëpo, ai shtoi se nënshkrimi i Mërrëveshjes së Ohrit, përfshirja e bashkësisë ndërkombëtare dhe realiteti në Maqedoni “na detyrojnë që të përdorim të gjitha mënyrat institucionale për të arritur progresin e duhur që to të mundësojë integrimin e Maqedonisë në familjen evropiane”.
Drejtori ekzekutiv i KKSHA-së, Martin Vulaj, vuri në dukje rëndësinë e përqendrimit në arritjet dhe mosarritjet qysh prej nënshkrimit të Marrëveshjes së Ohrit në gusht 2001. Duke iu referuar faktit se një numër i madh ish-anëtarësh të UÇK-së janë arrestuar paçka se Parlamenti i Maqedonisë miratoi Ligjin për Amnistinë që u garanton ish-luftëtarëve imunitet kundër ndjekjeve ligjore, z. Vulaj i bëri thirrje qeverisë së Maqedonisë që të zbatojë me përpikmëri këtë ligj të rëndësishëm.
“Shtetet që nuk zbatojnë as ligjet e veta nuk kanë të ardhme”, tha z. Vulaj, duke shtuar se e ardhmja e Maqedonisë si shtet varet shumë nga zbatimi i Marrëveshjes së Ohrit si dhe nga pajisja e popullatës shqiptare me të drejtat civile që u garantohen atyre nga konventat ndërkombëtare.
Z. Vulaj po ashtu beri të ditur se përveç luajtjes së një roli të rëndësishëm në Ballkan nëpërmjet promovimit të demokracisë, përkrahjes së udhëheqësve të ardhshëm, si dhe dhënies së ndihmave humanitare, KKSHA-ja ka punuar aktivisht në Washington, D.C. për të siguruar zbatimin e plotë e të shpejtë të Marrëveshjes së Ohrit dhe lirimin e shqiptarëve që po mbahen ilegalisht nëpër burgjet e Maqedonisë.
Zëvendëskryeministri Xhaferi pranoi se “nënshkrimi i marrëveshjeve në letër nuk është njëlloj me zbatimin e tyre”. Sipas tij, Maqedonia ka bërë lojëra politike që e bëjnë atë të duket mirë përpara bashkësisë ndërkombëtare, ndërkohë që në realitet marrëveshja e arritur me ndihmën e ndërkombëtarëve nuk është zbatuar ende dhe ndërkohë që shqiptarët as që nuk kanë arritur të ushtrojnë të drejtat që pritej të fitonin nga marrëveshja në fjalë. Zëvendëskryeministri theksoi se shqiptarët e Maqedonisë kënë një sërë sfidash përpara, por njëkohësisht vuri në dukje se ndryshimet pozitive kërkojnë kohë. z. Xhaferi u betua të punojë për një të ardhme më të mirë për popullatën shqiptare në Maqedoni, ndërkohë që i bëri thirrje bashkësisë ndërkombëtare të vazhdojë angazhimin e saj për zbatimin e plotë të Marrëveshjes së Ohrit.
Duke iu përgjigjur pyetjes së Shpend Ambarit, një shqiptar nga Dibra e Madhe, në lidhje me ndryshimet që Universiteti i Tetovës ka pësuar qysh prej nënshkrimit të Marrëveshjes së Ohrit gati dy vite më parë, z. Xhaferi tha se institucioni edukativ në fjalë është një prioritet i grupimit politik që ai përfaqëson në qeverinë e Maqedonisë.
“Ne e kemi ngritur çështjen e Universitetit të Tetovës jo vetëm si një parti politike, por edhe si pjesë e koalicionit qeverisës. Ne i kemi informuar partnerët tanë në qeveri se ky universitet duhet të njihet dhe e kemi bërë të ditur qartë se ne do të insistojmë për arritjen e këtij qëllimi”, tha z. Xhaferi.
Ai shtoi se, “nuk ka patur asnjë kundërshtim politik deri më tani dhe së shpejti do të miratojmë një ligj për edukimin e lartë që do të lejojë përdorimimin e gjuhës shqipe në shkollat e larta. Ky ligj po ashtu do të hapë edhe rrugën legale për njohjen zyrtare të Universitetit të Tetovës”.
Zëvendëskryemisnitri shtoi se ekspertë shqiptarë ndërkohë duhet të marrin masat e duhura për plotësimin e të gjitha kërkesave alademike të universiteteve të Evropës perëndimore dhe të përgatisin dokumentacionet e duhura që qeverisë t’i dërgohet një propozim konkret për njohjen ligjore të Universiteit të Tetovës.
Z. Xhaferi po ashtu nënvizoi rolin e rëndësishëm që një sistem i fortë edukimi mund të luaj në përgatitjen e popullatës shqiptare në Maqedoni për “kapërcimin e çdo sfide” dhe u betua që të punojë për arrtjen e këtij qëllimi.
Në këtë vizitë të parë zyrtare në Shtetet e Bashkuara të Amerikës ai shoqërohet nga Fatmir Besimi, drejtor i përgjithshëm i aeroportit të Shkupit dhe Ohrit, si dhe nga ndihmësi personal, Enver Ipçja. Gjatë vizitës një-javore z. Xhaferi është takuar me 27 ambasdorë të Kombeve të Bashkuara, përfshi edhe ambasadorët e shumë prej anëtarëve të përhershëm të Këshillit të Sigurimit, zyrtarë të Departamentit të Shteti të SHBA-ve, zyrtarë të Shtëpisë së Bardhë dhe anëtarë të Kongresit Amerikan.
Para kthimit në Maqedoni z. Xhaferi dhe z. Vulaj do të mbajnë një sërë takimesh dhe forumesh publike në Çikago, ku ndodhet një bashkësi e konsideruehsme shqiptarësh nga Maqedonia.