KOMPROMISI I RADHËS…

-- nga Sabit Rrustemi

Duke mos i penguar zgjedhjet parlamentare e, duke i kundërshtuar vetëm ato lokale, të cilat Serbia i ka paralajmëruar se për herë të parë do t'i organizojë pas vitit 1999 edhe në Kosovë, administrata e UNMIK-ut (me pajtimin e heshtur edhe të institucioneve tona) nuk po bën asgjë më pak apo më shumë pos kompromisin e radhës në raport me Serbinë, tash përnjëmend vend fqinj i yni, nëse nuk e kemi harruar shaplljen e pavarësisë së Kosovës me 17 Shkurt 2008 dhe njohjen e saj nga 36 shtete deri më tash.

Në rastin e parë (mbështetur në deklaratat e zyrtarëve të UNMIK-ut që shumë gjasojnë edhe me krerët e institucioneve tona), gjithnjë thirren në Pakon e presidentit Ahtisaari, Pako të cilën e ka miratuar edhe Kuvendi i Kosovës se parimi i dyshtetësisë ua lejon serbëve të Kosovës pjesmarrjen në zgjedhjet parlamentare të Serbisë.

Në rastin e dytë, kërkojnë shpëtim nga Rezoluta 1244 duke ftuar Serbinë në respektimin e saj, meqë tash së voni është thirrur aq shumë në të, duke e rikujtuar se po bën shkeljen e saj.

Meqë në Kosovë, nga 17 Shkurti e këndej është krijuar një situatë e re, zgjedhjet e Serbisë në Kosovë, as në nivelin parlamentar e, as në nivelin lokal nuk do duhej lejuar.

Parimi i dyshtetësisë, si pjesë e Pakos së Ahtisaarit, nuk mund të përdoret si argument për lejimin e mbajtjes së zgjedhjeve parlamentare të Serbisë në Kosovë, sepse as serbët e Kosovës e, as Serbia si shtet fçinj nuk e kanë pranuar as Pakon e presidentit Ahtisaari e, as shtetin më të ri në Europë e botë, Republikën e Kosovës.

Madje, pro kësaj Pakoje nuk janë deklaruar pozitivisht as numri simbolik i atyre serbëve që ishin votues në zgjedhjet e vjeme të 17 Nëntorit 2007 apo as edhe ata zyrtarë të këtij nacionaliteti që sot janë ministra apo zyrtarë të ndryshëm qeverie, përkundër privilegjeve të mëdha që ju sigurohen përmes saj, madje më shumë se çdo nacionaliteti tjetër nëpër shtetet edhe më të zhvilluara të botës.

Edhe po ta kishin bërë një gjë të tillë, duke e pranuar shtetin e Kosovës, si qytetarët e saj serbë, ashtu edhe fçinji ynë Serbia, Beogradi do duhej që përmes Prishtinës zyrtare të kërkojë krijimin e kushteve për pjesmarrjen në zgjedhjet parlamentare të Serbisë, të të gjithë atyre serbëve që dëshirojnë të jenë pjesë e këtij procesi dhe që i janë nënshtruar parimit të dyshtetësisë, përfshirë këtu edhe ndihmesën në përpilimin dhe verifikimin e listës së votuesve.

As serbët e këtushëm e as Serbia nuk i janë nënshtruar këtij rregulli elementar ndërshtetëror dhe as që po mendojnë ta bëjnë një gjë të tillë, kështuqë edhe zgjedhjet parlamentare, pavarësisht se UNMIK-u as nuk i ndihmon (organizon) e as nuk i pengon, janë ilegale,në kundërshtim me Pakon e presidentit Ahtisaari dhe cënojnë rëndë sovranitetin e Republikës së Kosovës. Madje po ta shikojmë më hollë, edhe organizimet paraprake të zgjedhjeve parlamentare të Serbisë në Kosovë, kanë qenë dhe mbeten në kundërshtim të thellë edhe me Rezolutën 1244, sepse është ndërruar titulluari, njësoj siç është zhbërë e tërë ajo ish Jugosllavi që përmendet brenda kësaj Rezolute që është ende në fuqi. E, mos të flasim për zgjedhjet lokale të cilat po pretendon t'i organizojë Serbia për herë të parë pas vitit 1999-të. Ani tash kur veç është bërë shteti i Kosovës dhe ai dita ditës po mëton të funksionalizohet dhe sillet si shtet.

Përkundrazi, Serbia përmes serbëve të Kosovës vetëm sa po e përshkallëzon kontestimin e shtetit të Kosovës, para qytetarëve të saj dhe vetë botës, duke i shfrytëzuar tash edhe zgjedhjet e 11 Majit të cilat, merre me mend, në Serbi organizohen vetëm për nivelin qendror, ndërsa në Kosovë plus edhe për nivelin lokal. Dhe, krejt kjo edhe në funksion të provokimit të faktorit ndërkombëtar, në veçanti të atyre shteteve që mbështetën shpalljen e pavarësisë dhe njohën Kosovën shtet sovran dhe të pavarur.

E po ndryshe, përpjekja për destabilitet në këtë pjesë të Europës (në të cilën vazhdimisht është thirrur dhe po vepron Serbia) nuk ka brirë. Pjesë e këtij destabiliteti dhe e manipulimit të radhës sërish po bëhen ata që tashmë janë trajnuar për veprime të këtilla, serbët e Kosovës. Këta si duket ju kanë përshtaur këtij roli dhe, gjitherë qojnë ujë në mulli të kësaj apo asaj force politike në Serbi e, asnjëherë në mullirin e tyre, ku jetojnë e veprojnë.

Qartësimi i pozicionit institucional

Institucionet tona dhe krerët udhëhqës të po këtyre instiucioneve, meqë janë të rrethuar me nga disa rrathë këshilltarësh, është mirë t'i zbërthejnë me kohë Rregulloret dhe aktet e aprovuara edhe me mbështetjen ndërkombëtare e jo të bijnë viktimë e interpretimeve të dobëta apo e pritjeve të përhershme të këtyre interpetimeve nga Njujorku, Brukseli apo ndonjë qendër tjetër e vendosjes.

Bile edhe kundërshtitë e karakterit politik janë mësuar t'i bëjnë tek pas ndonjë zyrtari të lartë amerikan apo të ndonjë institucioni relevant ndërkombëtar dhe, asnjëherë thuaja nuk paraprijnë në marrjen e qëndrimeve.
Pasojë e kësaj ngathtësie është edhe ky kompromis tashmë thuaja i arritur për lejimin e zgjedhjeve parlamentare e mosnjohjen e atyre lokale. Një manipulim i mirë terminologjik ky, që në një mënyrë i hedh hi syve opinionit publik. Sepse, ndryshe ka kuptim "mosnjohja"siç po thuhet e, ndryshe "pengimi" apo edhe ndalimi.

Nëpër komunat që dominohen nga serbët dhe nëpër ato që janë paraprë të themelohen sipas Pakos së presidentit Ahtisaari e që janë kryesisht komuna etnike serbe, zgjedhjet lokale do duhej të organizohen, njëmend pas 11 Majit por në vitin 2009-të, pas kalimit të tranzicionit dhe periudhës nëntë mujashe si dhe pas definimit të kufijve komunal sipas Pakos dhe procesit të decentarlizimit. E, në asnjë mënyrë jo si zgjedhje të pjesshme brenda Kosovës po si zgjedhje të përgjithshme lokale, natyrisht edhe me ato parlamentare (meqë janë pjesë përbërëse e po kësaj Pakoje) sepse këto janë marrë dhe janë obligime institucionale të Kosovës, për ç'gjë udhëheqësit tanë duhet të jenë të ndërgjegjshëm dhe zbatues të tyre.

Kjo rrugë është e vetmja zgjidhje për serbët e Kosovës nëse mëtojnë ta kërkojnë edhe mëtutje si dhe ta ndërtojnë perspektivën e tyre në Kosovë. Prandaj edhe do duhej ta gëzojnë mbështetjen si të shumicës në Kosovë, ashtu edhe të shteteve që investuan dhe ndihmuan në përcaktimin e statusit që ka tash po kjo Kosovë.

Çdo devijim tjetër, qoftë nga Rezoluta 1244 apo edhe nga Pakoja për të cilën thuaja janë bërë "ikajl" të zbatohet edhe ata që ishin kundër nga radha e shqiptarëve, do të ishte cënim i sovranitetit të Kosovës (nëse vërtetë ajo është sovrane) dhe cënim i institucioneve të saja demokratike po, edhe të institucioneve ndërkombëtare të cilat në këto nëntë vite kanë investuar shumë që këtu të vendosjet një gjendje stabile politike, institucionale dhe mbi të gjitha një gjendje e sigurisë dhe paqes për gjithë qytetarët e saj.

Stopimi i zgjedhjeve të Serbisë në Kosovë në të dyja nivlet, (për të cilën gjë kam tërhequr vërejtjen edhe më parë), do të dëshmojë se vërtetë këtu ka shtet dhe po veprojnë si shtet. Në të kundërtën, sërish do të rreshtohen një serë pikëpyetjesh dhe Serbia vetëm sa do ta përshkallzojë kontestimin dhe provokimin si ndaj shqiptarëve ashtu edhe ndaj ndërkombëtarëve, para se gjithash shteteve që njohën Republikën e Kosovës.

Kuvendi i Kosovës, hiç më larg se në seancën e radhës do duhej formuluar qëndrimin e tij, përmes një deklarimi në formë rezolute, në të cilën do të qartësonte krejt këtë lëmsh që është krijuar e po mbështillet rreth këtyre zgjedhjev e, bashkë me këtë edhe kërkesën për mbrojtjen e sovranitetit të Kosovës, të territorit dhe të institucioneve të saja, sipas përgjegjësisë së çdo instance vendore apo ndërkombëtare në këtë aspekt, duke obliguar njëkohësisht edhe vendosjen e pikave kufitare me Serbinë dhe, duke i kontrolluar hyrje - daljet Kosovë - Serbi (veçmas të politikanëve serbë - qofshin ata edhe ministra), për të cilët do duhej të vlejnë rregullat si edhe për shtetet tjera të Europës dhe botës.