HYRJE | HISTORI | LETĖRSI | FOTOGRAFI | LAJME | INFO | RRETH NESH |     FJALA e LIRĖ


Kontakto: [ ] ose [ Kontakti ]

 
  [ Prapa ]


"Kanuni i neglizhencės"

Hakmarja, fenomen qė duhet zhdukur

-- nga Hysen Ibrahimi, politolog, Suedi-Förslöv, 16-11-2008

Hysen Ibrahimi Duke e vėshtruar kėtė ēėshtje si tejet negative dhe mendoi se po bėjmė lėshim duke respektuar lashtėsinė, dhe duke ikur preokupimit me ekzistimin e gjakmarrjen ekzistenciale tė ēenies sė njeriut si njė zanafillė dhe origjinė tejet e gabuar nė praktikė, shtrohet dilema parasegjithash dilema pėr zhdukjen e gjakmarrjes qė kjo tė marr fund duke e identifikuar si primitive, antiligjore dhe anti-Kombėtare.

Artikulli "kanuni i neglizhencės" i z. Kadri Sherifi, i dėrguar nga Ajet Nuro (anuro@albemigrant.com), tek unė z. Hysen Ibrahimi, (hysenib@hotmail.com), mė inspiroi qė tė jap njė opinion timin rreth kėtij artikulli dhe fenomenit tė gjakmarrjes.
Nė radhė tė parė e pėrgėzoi z. Sherifi pėr kėtė artikull edhe pse jo i detalizuar mirė, apo kisha pėr tė thėnė se nevoitet qė pėr kėtė fenomen negativ sa primitiv aq edhe anti-human pėrdoret dhe meret ende nė konsideratė nė botėn shqiptare, gjė qė tregon se jemi i vetmi popull nė Europė qė nuk duam tė dalim jasht botės primitive. Prandaj i jap plotė tė drejtė z. Sherifi, qė Kanunin e Lek Dugagjini pėr kėtė kohė e anatemon me "kanunin e neglizhencės". Unė nė kėtė rast autorin e kėtij artikulli z. Sherifi e pėrgėzoi edhe pėr gjetjen adekuate fjalėn "neglizhencė", sepse pėr kėtė fenomen negativ dhe tejet primitiv duke marrė parasysh botėn e qytetėruar perendimore pėr arritjen e tyre nė tė gjitha fushat e jetės dhe arritjet qė sot kjo botė prekė edhe planetėt mė tė lartė tė sferės sikurse nė kohėn e fundit qė bėri me planetin mars, kurse ne ende merremi me njė tė kaluar 500 vjeēare e mė shumė.

Pa u thelluar nė shpjegimin e ngjarjeve gjakėmarrėse pėr shkaqe tė pasojave tė sferės primitive tė kushtėzuar sipas kanunit, po themi se psikologjia e njeriut tė sotėm nuk kishte guxuar tė bie nė kėtė kushtėzim kanunor qė ndodhin raste tė papritura nga ēėshtja krejtė individuale nė ate familjare e fisnore, sepse mbi ēdo krim qėndron ekzistenca e individit apo edhe tė atyre qė janė tė pėrfshirė nė ngjarjen e krimit tė marrin denimin e merituar sipas ligjeve aktuale tė vendit, duke i pėrjashtuar e liruar tė tjerėt qė nuk kanė dorė nė kėtė krim.

Po ta nxjerrim nė sipėrfaqe nė formėn e diagramit nė rritjen e ngjarjeve hakėmarrėse, do tė rezultoi (kėtė e them me plot guxim), se gjakėmarrja mė tėpėr i ka thelluar vrasjet se sa zhdukjen e tyre, mė tepėr i ka hasmuar njerėzit se sa i ka pajtuar, mė tepėr i ka pėrfshi nė hasmėri njerėzit se sa nė zvogėlimin e tyre deri tek individi. Pėrderisa njė rregull i tillė i jap tė drejtė qė hakmarrja pėr njė vrasje mund tė lahet qoft edhe ai qė i pėrket njė fisi psh fisi Berishė e vret njė tė Krasniqės ose edhe anasjelltas, dhe me kėtė lahet gjaku. Shiqoni se sa pėrfshirje tė madhe ka patur e ndodhė qė ende sot e kėsaj dite kemi. Pėr njė aksident po qoft edhe vrasje me paramendim, kanuni i ka futur nė gjakmarrje dyfise thėnė shkurt edhe njerėzit qė fare nuk kanė pasur tė bėjnė me vrasjen. Pėr njė vrasje janė ra nė gjak i tėrė fshati me fshat, e tėrė lagja, me lagje. Ėshtė shkuar aq largė sa qė hasmi ka kėrkuar ta dinė se kush ėshtė me dorasin dhe kush po izolohet (leqitet popullorqe), gjė qė kjo mė tepėr e ka ndihmuar kėtė dukuri negative.

Ose pėr njė gjakė (njeri tė rėndėsishėm) tė vriten 12 veta tė merren 12 gjaqe. Ne kemi shumė shembuj tė tillė tė kėtyre fenomeneve negative. Ėshtė menduar se pėr vrasje tė pėrfshihet i tėrė fisi sepse kjo mund t'a ndal vrasjen. Ose me tė drejtė z. Sherifi bėnė njė krahasim kėtė kanun me rexhimin e diktatorit Enver Hoxha, i cili pėr njė njeri i cili gjoja se ėshtė marrė me njė kėngė tė kėnduar nė gjuhėn amerikane qė diktatori Hoxha e quante "imperializmi amerikan" denohej e tėrė familja me njė mbiemėr qė kishin tė bėnin duke i dėrguar nė internim e besa edhe me burgim.

Unė mendoi se me hakmarrjen duhet tė merren institucionet shtetėrore tė vendit nė radhė tė parė. Por, pėr t'a zhdukur njėherė e pėrgjithėmonė, kėtė veti sa primitive aq edhe anti-Kombėtare duhet tė angazhohemi tė gjithė si njė trup i vetėm e qė duhet tė merren edhe personalitet me ndikim, edhe mediat, shkrimtarėt, poetėt, intelektualėt, politikanėt, njerėzit e arsimit dhe shkencės, qė kėsaj ngjarje t'i ipet fund. Ka perenduar koha tė bėhemi peng i sė keqes duke u thirrur nė "traditė"! Gjakmarrja duhet tė cilėsohet si tendencė e zgjėrimit dhe vazhdimit, apo njė virus nė vlerat e kulturės dhe traditės shqiptare, gjė qė nėnkupton neotralizimin total tė kėtij virusi.

Prania e kėtij fenomeni pra gjakmarrja, nė botėn shqiptare, zhduk dhe zvogėlon dashurinė njerėzore, vazhdimin pėr njė jetė mė tė mirė edhe pėrfshinė njerėzit qė fare nuk kanė tė bėjnė me kėtė virus. Ata deshen apo nuk deshen pėrfshihen nė kėtė keqe, kur krejt pa dashtas e gjejnė veten nė njė botė qė duhet izoluar dhe i merret e drejta pėr tė jetuar i lirė!
Fenomene tė tilla krijojnė atmosferė tė ngrysur, krijojnė pikėllimin e tragjikės sė krijuar nga njė kriminel ordiner, me motive hakmarrėse, duke krijuar atmosferė se motivi i dashurisė njerėzore duket si njė ishull ku ruhet identiteti i dashurisė dhe i shpresės pėr tė jetuar i lirė, duke dėshmuar se populli ynė Shqiptarė si njėri ndėr popujtė mė tė lashtė tė kėtij kontinenti, si dėshmi nė pamundėsi pėr zhdukjen e kėtij virusi!

Ne sot nė plan tė parė ėshtė ekzistenca njerėzore dhe e drejta e individit pėr lirinė e tij, qė japin kuptimin e jetės nė rrethana specifike, apo ekzistencen e individit pėrballė vetėvetes dhe atyreve qė janė pėrfshi me krimin, gjė qė ky i fundit nuk ka tė bėjė me gjakėmarrjen. A thua vallė thirrja nė traditėn e lashtė kanunore qė gjurmon sindromin e tė keqes gjakėmarėse, tė vazhdoi edhe nė ditėt esotme, ku tė nesėrmen e vu nė pikėpyetje tė madhe?! Fati i njeriut tė mbetet nė duart e njė tė tjetėri, jeta e njeriut tė varet nga fatet e njė gjakėmarrėsi, e ardhmja e individit tė varet nga sindromi i "kanun neglizhencės" dhe sė fundi vdekja e individit tė varet pikėrisht nga "kanuni i neglizhencės" se krimi ka ndodhur i rastėsishėm dhe tash duhet tė vdes krejt tjetėr kush !? JO, edhe JO e madhe.

Autori i artikullit "kanuni i neglizhencės" i nderuari dhe i respektuari z. Kadri Sherifi, potencon edhe tė madhin Prof. Anton Ēeten, i cili meret me shtrirjen e pajtimit tė gjaqeve ndėrshiptarė dhe zhdukjen e kėtij virusi nga Kombi ynė qė mė sė paku e meritojmė. Vepra e tij qė pati njė pėrkrahje gjithėpopullore dhe klasa intelektale e Kombit Shqiptar, por nuk arriti tė shtrihet edhe nė zonat mė tė thella nė Shqipėri. Emisioni dokumentare tė transmetuara nga televizione tė huaja pėr ekzistimin e kėtij fenomeni se gjakėmarrja ende ekziston nė Shqipėri dhe se si izolohen njė familje e tėrė, dhe se si ndėrpresin shkollimin fėmija, vėrtetė ka pasqyruar njė imazh aq negativ, sa qė tė nesėrmen shqiptarėt nė kanė jetuar nė shtetet perendimore, nuk kanė guxuar tė shkojnė tė nesėrmen as nė punė.

A thua vallė se nė ditėt e sotme nė shekullin XXI jeta e njeriut duhet tė varet nga primitivizmi i njė njeriu apo fati tragjik i jetės sė njeriut ta zėmė: Nė planetin e hėnės vritet njeriu nga njeriu tjetėr, kurse nė planetin e tokės e ka tė drejten tė vras tjetri dhe tė vdes tjetri si e drejtė kanunore !? Apsurd.
Pra situata jo e rėndomt, e krijuar nga psikologjia e krijuesit primitiv, vė nė pikėpyetje befasisht krejt papritur njeriun qė as ka mundur tė dij pėr ngjarjen duke vdekur pa ditur se pse vdiq !?

Prandaj, duke e pėrkrahur opinionin e dhėnė nė artikullin "kanuni i neglizhencės" tė z. Kadri Sherifi, unė apeloi tek tė gjithė njerėzit e arsyeshėm qė ta ngrisin zėrin pėr zhdukjen vėllavrasėse. Institucionet shtetėrore nuk duhet tė neglizhojnė rreth kėsaj dukurie negative, por tė krijojnė struktura tė fuqishme pėr t'a varrosur njėherė e pėrgjithmonė gjakėmarrjen.

E mallkuar qoftė kjo gjakėmarrje, tė mallkuar qofshin tė gjithė ata qė e pėrkrahin.
Zoti i bekoft tė gjithė ata qė ngrisin zėrin kundėr kėtij fenomeni primitiv.

Shkoder.net... - Fjala e Lirė | Tė drejtat e rezervuara