Profil i shukurtër për Baki Ymerin

Baki Ymeri për çështjen e Kosovës

Atë traditë të bukur qe e krijuan Rilindasit tanë, të cilët vepruan në Bukuresht për rilindjen e kombit shqiptar si dhe për paqen e mirëkuptimin e vendeve të Ballkanit, e ruajnë edhe sot bashkatdhetarët tanë që jetojnë si emigrantë në Rumani, kryesisht në Bukuresht. Shqiptarët e Bukureshtit veprojnë të organizuar në gjirin e disa shoqatave, sidomos për kultivimin e gjuhës shqipe dhe freskimin e vlerave tona kulturore shqiptare. Një ndër më e njohura nga ato shoqata është: Bashkësia Kulturore e Shqiptarëve të Rumanisë, me qendër në Bukuresht, e cila është drejtuar disa dekada nga Xhelku Maksuti, një historian, studiues dhe shkrimtar i njohur me prejardhje rumuno-shqiptare.

Baki Ymeri - Librezë e të persekutuarit politik

Por një ndër më të dalluarit në ato veprimtari atdhetare shqiptare, në ruajtjen dhe tashëgiminë e gjuhës shqipe tek emigrantët shqiptarë në atë vend, është dhe Baki Ymeri. Bakiu është i njohur si krijues, poet, publicist, përkthyes dhe eseist. Ai është autor i shumë krijimeve e librave të botuara në gjuhën shqipe dhe atë rumune, si dhe në gjuhë të tjera. Në angazhimet e tij të gjithanshme, emrin e tij e hasim edhe si një ndër krijuesit e brezit të ri shqiptar, brez të cilit i ra si detyrë e kohës që të ballafaqohet me ngjarjet tragjike që e tronditën Ballkanin si pasojë e qëllimeve të errëta të shovinizmit serbo-sllav, që tentonte të çfarosë popullin shqiptar në Ballkan, kryesisht kosovarët, me qëllim për t'ua marrë trojet etnike. Në atë kohë të vështirë, Baki Ymeri mban qëndrime të rrebta kundër dhunës, duke bërë thirrje permes fjalës së tij krijuese, gazetareske, publicistike, për paqë e vëllazërim, për drejtësi, liri dhe pavarësi, sidomos për çlirimin e shqiptarëve të shtypur nga kolonializmi pansllavist serb.

Baki Ymeri, Lumina Dardaniei - Drita e Dardanisë

Baki Ymeri u lind në Shipkovicë të Tetovës (1 gusht 1949). Kreu Gjuhën dhe Letërsinë shqipe në kuadrin e Fakultetit Filosofik të Universitetit të Kosovës në Prishtinë (1969-73). Duke qenë i ndjekur nga pushteti komunist i ish-Jugosllavisë, arratiset në Rumani (1973), vazhdon studimet e specializimit në Vjenë (1974) dhe Bukuresht (1975). Ndërkohë shkruan, përkthen dhe boton artikuj e studime mbi shqiptarët, përhap literaturë shqipe në relacionin Bukuresht-Shipkovicë-Prishtinë. Gjatë aktiviteteve të tij në shërbim të lirisë dhe të paqes në Kosovë e në rajon, ai akuzohet, ndiqet, arrestohet (1975) dhe dënohet nga Gjykata komuniste e Qarkut të Shkupit, me gjashtë vjet burg të rëndë (1976). Akuza e procesit të montuar politik ishte: "bashkëpunim për veprimtari armiqësore kundër bashkësisë socialiste jugosllave".

Që nga viti 1971 përkthen letërsinë shqipe në gjuhën rumune dhe anasjelltas, jep provimet e doktoratës në Universitetin e Bukureshtit, polemizon, afirmon dhe mbron çështjen shqiptare të Kosovës në shtypin rumun dhe atë shqiptar. Merr pjesë në simpoziume ndërkombëtare për mbrojtjen e të drejtave të njeriut, mbështet dhe bashkëpunon me emigracionin shqiptar kudo në botë. Bashkëpunon me një varg revistash e gazetash në veri dhe jug të Danubit, vepron në kuadrin e Këshillit Udhëheqës të Bashkësisë Kulturore të Shqiptarëve të Rumanisë, themelon Shoqatën e Miqësisë Rumuno-Shqiptare, afirmon dhe përkrah bijtë dhe bijat e rilindasve tanë, të gjitha aktivitetet duke i kryer vullnetarisht.

Bakiu, Xhelku Maksuti, Avni Spahiu dhe Kristia Maksuti

Nëper vite ka botuar në revista të ndryshme mijëra vargje nga vepra e dhjetra shkrimtarëve rumunë klasikë e bashkëkohorë, në gjuhën shqipe, maqedone dhe sllovene, si dhe disa vëllime që u përkasin poetëve që pasojnë: Nikita Stënesku (Ekspozitë e të palindurve, Prishtinë, 1986); Angjel Dumbrëveanu (Kënga e mullibardhës, Shkup, 1986); Sllavko Almëzhan (Xhuxhmaxhuxhët harruan të rriten, Prishtinë, 1989); Marin Sorescu (Eja të ta them një fjalë, Prishtinë, 1990), Halil Haxhosaj (Umbra cuvintelor/Hija e ëndrrave), Bukuresht, 2004), Karolina Ilika (Duke dashur në fshehtësi, Pogradec, 2004), Sali Bashota (Exilul sufletului/Ekzili i shpirtit, Bukuresht, 2004), Ibrahim Kadriu, N-a ramas timp pentru sarbatori (S'mbet kohë për kremte), Bukuresht, 2005). Bibliografi lirike: "Kaltrina" (botuar ne shqip-rumanisht, Bukuresht, 1994); Dardania (botim bilingv, Bukuresht, 1999; Zjarr i Shenjtë (Tetovë 2001); Lumina Dardaniei/Drita e Dardanisë (Muzeu i Letërisës Rumune, Bukuresht, 2004): Drumul Iadului spre Rai (Rruga e Ferrit për në Parajsë), Bukuresht, 2005.

Për poezinë e tij kanë shkruar: Marin Soresku, Oktavian Soviany, Luan Topçiu, Radu Voinesku, Xhelku Maksuti etj. Baki Ymeri është ko-autor i disa monografive mbi shqiptarët e Rumanisë, njohës i një numri të konsideruar gjuhësh të huaja, autor i qindra artikujve mbi diasporën shqiptare, zbulues thesaresh të shoqërisë Drita, anëtar i Lidhjes së Shkrimtarëve të Rumanisë, i vlersuar me lavderimin e "Mirënjohjes" ne disa raste. I vlerësuar nga Istituti biografik Amerikan në listën e vlerësimeve të atij instituti për vitin 2001, si: Njeriu i vitit 2001. Jeton dhe krijon në Bukuresht, ku jep kontribut për afirmimin e vlerave letrare të Kosovës në gjuhën rumune, boton, udhëheq dhe shpërndan revistën Shqiptari/Albanezul.