SIKUR TIRANA TE JETONTE ÇDO DITE KESHTU! ME “BOTIMET KATOLIKE”

I referohem dinamikës dhe ndjesisë positive që solli në qytet aktiviteti më i bukur i vitit, Panairi i Librit. Këtë mund ta them me bindje të plotë. Unë isha aty si kureshtar dhe dashamirës i gjërave të shkruara, i atyre shkrimeve që fliten e tregohen prej shekujsh, që kujtohen e që rishkruhen në ciklet e pafundme të historisë njerëzore.

Dhe për këtë dua të flas. Dua të vlerësoj faktin se sivjet, në formë surprise, kishim një stendë më shumë në Panairin e Librit. Kishim një botë më të gjërë, më të thellë, më të pasur. Këtë vit në Panair ne gjetëm pas kaq vitesh veprat e Padër Zef Pëllumbit, Don Lazer Shantojës, sigurisht veprat e Padër Gjergj Fishtës, Padër Anton Harapit, Don Nikoll Mazrekut, monografi klerikësh-poetë që rezultojnë të jenë edhe mendimtarë të mëdhenj. U gëzuam si fëmijët kur pamë aty Visaret, përrallat, gojdhanat popullore të mbledhura e të redaktuara nga At Donat Kurti, At Bernardin Palaj, At Vinçenc Prenushi e shum e shum të tjerë.

Ne u habitëm dhe u gëzuam që më në fund, pas rreth 60 vjetësh pamë të ekspozuara veprat më të larta të mendimit shqip, Eseistët, Rapsodët, Filozofët, Tregimtarët, rrëfimet e të cilëve do t`i kishte zili mbarë bota e njerëzve, mbi të gjitha ajo e qytetëruara.

Une u ndjeva njeri me fat që pashë në një stend të përkufizuar “Botimet Katolike” veprat më madhore që kish krijuar mendimi shqip. Aty pashë librin me tre vellime të vuajtjeve dhe faljeve nga Padër Zef Pëllumbi, pashë këngët dhe rapsoditë e pavdekshme të Padër Gjergj Fishtës, esetë dhe mendimin filozofik të Padër Anton Harapit, dokumentat dhe veprat gjuhësore të Pjeter Bogdanit, këngët e mrekullueshme shekullore të shqiptarëve mbledhur e redaktuar nga At Donat Kurti e Bernardin Palaj. Gjeta aty këndvështrimin pas një eksperience 10 vjeçare të Imzot Rrok Mirditës « Për një Shqipëri me Zotin ». Nuk mungonin rrëfimet e Imzot Zef Simonit mbi Klerin Katolik Shqiptar. Dominonin stendën përkthimet e veprave të Papës së madh Gjon Pali II. Shihje të ekspozuar dukshëm veprat e Imzot Angelo Masafrës. Botime, përkthime, ese, ballada, legjenda, rrëfime, filozofi e letërsi pa fund. Këtë pashë e këtë jetova aty në stendën “Botimet Katolike”.

Mbi të gjitha, në këtë stendë të pasur gjetën vehten të gjithë dashamirësit e letërsisë dhe folklorit, të mendimit filozofik dhe të mardhënjeve midis Besimit dhe Arsyes « Fides et Ratio », autor Gjon Pali II-përkthyer në shqip nga Don Gjergj Meta midis besimit dhe shkencës « Zoti dhe Shkenca », autor Jeann Guitton-përkthyer në shqip nga Prof. Ferdinand Leka me kurator Don Arian Shkurtin. Kureshtarët ishin të shumtë, por më i çuditshëm ishte fakti se raporti i vizitorëve me blerësit dhe porositësit e veprave që kishin mbaruar ishte përtej çdo parashikimi. Kjo tregonte dhe njëherë etjen e madhe që kanë shqiptarët për dijen.

Mund të them pa hezitim dhe me modesti të tepruar se mbi atë stendë simpatike dhe estetike, vura re dhe numërova qindra vjet studime dhe dije të përfituar në Akademitë më prestigjoze të botës. Emrat dhe fotot e tyre ishin aty para meje.

Unë kisha dëgjuar shumë për ta, për njerëzit më të ditur ndër shqiptarët e shekullit të njëzetë. Dikush, dikur, nga mesi i shekullit të kaluar u kish ndërprerë atyre fillin e jetës. Dikush apo disa të privuar nga dija e nga dëshira për të ditur, i pushkatoi. Pushkatoi Barinjtë shpirtërorë, Mësuesit e kohës, Krishtin që foli shqip. Ata pësuan duke thënë « Rroftë Krishti Mbret ! Rroftë Shqipëria ! » Ata pësuan dhe vuajtën vdekjen çnjerëzore. Por u ringjallën e ishin aty në kuvendin e librit, me mua, me ne të gjithë, në stendën e "Botimet Katolike" dhe me respektin e kureshtjen që treguan të gjithë ata lexues e dashamirës që vizituan stendën Katolike dhe blenë me etje e gëzim librat dhe veprat e tyre.

Pra kush medoi se i kish vrarë për t`i larguar nga Piedestali i Merituar i Elitës Kombëtare, kish gabuar, nuk kish mundur të ndërpriste vazhdimësinë e dritës, që Ata, me mendimin e tyre, përcollën e do vazhdojnë të përcjellin ndër shqiptarë deri në pafundësi.

Dola nga ai panair me një Diplomë në dorë. Kisha marrë pothuajse të gjitha botimet e ekspozuara në atë stend. Ato ishin të ribotuara rishtas, me letër e kopertinë të bukur, me një metodologji që i rinte besnike origjinalit, pra me skanim. Të gjitha gegnisht. Perfekte. Ato ishin më shumë se një diplomë universitare. Ato ishin një thesar. Ato ishin Visaret e Kombit.

Sa mirë do të ndihesha sikur Tirana, ky qytet i ri e i paditur të jetonte çdo ditë kështu!