Familja e tregtarit Mhill Gjuraj, me njė mall tė pashuar pėr Kosovėn
-- nga Klajd Kapinova, Manhattan, New York
STAMFORD (CONNECTICUT)
Njė shi i lehtė pėrkėdhel xhamat e makinės dhe pas njė ore vranėsirat zhdavariten, duke i lėnė vendin rrezeve tė diellit qė shpėrndajnė aromėn e
stinės sė luleve...
Makina rrėshqet me shpejtėsi nė drejtim tė pjesės veriore, duke lėnė pas New York-un, pėr tė hyrė nė qytetin e ri Stamford drejt shtetit Connecticut.Stamfordi ėshtė njė qytet i ri, i ndėrtuar shpejt dhe populluar pėr banim gjatė 30 vjetėve tė fundit. Sipas tė dhėnave tė pėrafėrta tė shqiptarėve (qė jetojnė nė qytet me rrethina), banojnė 2500 shqiptarė.
Afrohem pranė shtėpisė sė re tė familjes Gjuraj dhe sapo futem brėnda ndjehem
si nė shtėpinė time. Ndonėse ėshtė njė shtėpi tipike amerikane, brenda
ambienteve tė saj antarėt e familjes flasin gjuhėn shqipe. Nė odėn e miqve,
shquhet njė ēifteli, disa fotografi familjare dhe punime artistike qė Mhillit
ia kanė dhuruar miqtė dhe shokėt e tij. Kurse librat thotė kryefamiljari, i
kam blerė qė fėmijėt, nipat, mbesat, tė mos e harrojnė gjuhėn e nėnės...
Babai Gjoni e nėna Filja, kujtojnė se tė parėt u shpėrngulėn prej Pukės nė
fillim tė shekullit XIX, pėr tu vendosur nė pjesėn perėndimore tė Kosovės.
Ato kanė jetuar nė katundin Sferrka e Thatė nė komunėn e Pejės deri sa morėn
udhėn e kurbetit. Pėr ti ardhur nė ndihmė ekonomisė sė familjes, Gjurajt
janė marrė me bujqėsi e artizanat. Dyert e familjes kanė qenė gjithnjė tė
hapura pėr komitėt qė vepronin ndėr male, si Ndue Pėrlleshi me shokė, nė
luftė kundėr pushtuesve serbė e komunistė.
Me valixhen e emigrantit drejt ShBA-sė
Familja ka dalė nga Kosova nė gusht tė vitit 1972. Gjurajt janė 10 antarė.
Gjoni e Filja kanė rritur fėmijėt: Hana, Mirja, Zoja, Filja, Lajdja dhe
vėllezėrit Mhilli, Krista dhe mė i vogli Toma. Ata nė fillim nisėn pėr Itali,
ku vendosėn nė qytetin verior Attina. Kėtu, ata punojnė e jetojnė pėr 16
muaj, derisa i miratohet kėrkesa pėr tė shkuar nė SHBA.
Fėmijėt e Gjonit dhe Files sot janė tė martuar. Ata kanė nipa e mbesa dhe sė
bashku festojnė gėzimet e familjeve. Tė gjitha motrat e Mhillit janė tė
martuar me shqiptarė. I vetmi vėlla i tyre, Tomė Gjuraj (1976), ka lindur nė
Stamford CT, kur familja kishte 3 vjet qė jetonte nė Amerikė.
Dy vėllezėrit Toma e Krista, kur u rritėn u fejuan nė Kosovė dhe sollėn nusėt
nė Amerikė. Ata sot jetojnė tė lumtur me fėmijėt dhe tregtinė e tyre.
Mė 1973, pėr arsye tė sundimit tė pushtuesve serbė nė Kosovė dhe pėr njė jetė
mė tė mirė, prindėrit me fėmijėt emigrojnė. Asokohe Mhilli ishte 16 vjeē, kur
zbret nė tokėn e premtuar. Ata vendosėn pėr njė muaj nė njė nga lagjet e
Bronx-it. Aty e kanė zanafillėn e jetės sė tyre artistė tė famshėm nė
historinė e kinematografisė amerikane.
Pėr fėmijėn e madh Mhillin ka shumė punė dhe pak kohė e lirė. Nė Amerikė iu
desht mė shumė impenjim pėr tė siguruar jetesėn me prindėrit, motrat e
vėllezėrit e tij.
Ecejakjet Stamford - New York dhe anasjelltas
Mė 1973 nė Stamford Mhilli punėsohet nė restorantin "T.R Restorant", duke
punuar 16 orė nė ditė. I pyetur pėr fillimet e para nė punė ai thotė: "E kam
pasur nė fillim tė veshtirė. Duke qenė i ri dhe djali mė i madh i familjes,
punoja e mėsoja anglisht. Kam larė pjata dhe isha shumė i lumtur qė kisha
gjetur punė pėr tė ndihmuar familjen me shumė antarė."
Familja mė vonė lėviz drejt Stamfordit, ku jetojnė pėr 8 vjet. Ecejakjet nuk
kanė tė sosur nga Stamfordi nė New York dhe anasjelltas. Ata rivijnė nė
Pelham Pkwy nė Bronx dhe pasi qėndrojnė 3 vjet i rikthehen Stamfordit. Kėtu,
ai fillon punėn si shofer nė njė kompani ndėrtimesh, duke marrė njė pagė
shumė tė mirė.
Familja pėrben pėr te njė fazė tė rėndėsishme tė jetės private. Mė 1977
fejohet dhe po atė vit martohet me Agen me njė darsėm tė madhe nė Bronx. Ai
tė ofron i gėzuar fotot qė i ruan si kujtime tė pėrjetshme.
Udhė e vėshtirė, por e bukur nė tregti
Gjatė vitit 1978, Mhilli blen sė pari njė shtėpi nė Stamford, ku jetoi vetėm
dy vjet me vajzėn e vogėl Linda. Sėrisht ndėrron punė dhe punėsohet nė
"Pitney Bowes", njė kompani qė merrej me dėrgimin e pullave postare nė
Stamford. Pėr 19 vjet me radhė qėndron nė kompani, ku siguron familjen e re
dhe rrit mireqėnien. Pėr Mhillin, tregtia, familja dhe ndihma pėr vendlindjen
do tė bėhen triemėr i pandashėm dje dhe sot nė ShBA.
Gjatė viteve ėshtė shtuar me fėmijė djem e vajza. Ai u gėzua shumė pėr
lindjen e Zefit, Marjanit dhe vajzės Lorja, tė cilat i shtuan mė shumė
gėzimet familjare. Gruaja e tij Agia qysh me ardhjen nė Amerikė mė 1978
punėsohet pėr 7 vjet nė njė fabrikė telefonash. Agia njė nėnė e dashur dhe
amvisė e mirė, me lindjen e fėmijėve i pėrkushtohet punės si shtėpiake.
Por tregtari shet e blen. Kėshtu mė 1981 Mhilli shet shtėpinė nė Stamford e
kthehet nė New York. Ai blenė njė pallat tė ri me 25 banesa sėbashku me njė
ebrej si dhe njė shtėpi private pėr vete nė Pelham Pkwy. Babai Gjon e nėna
File, pėrkujdesėn pėr pallatin e blerė. Katėr vjet mė pas, mė 1984, duke parė
me kujdes ecurinė e tregtisė bėn shitjen e pronave tė vet dhe merr njė fitim
tė konsiderueshėm. Me tė ardhurat e financiare rikthehet nė North Stamford
dhe blen njė shtėpi tė re me 15 dhoma, ku jetojnė babai, nėna ,dy vėllezėrit
dhe familja e tij. Krista ishte i ri, ndėrsa Toma ende fėmijė. Mhilli blen dy
shtėpi tė tjera nė Stamford. Nė vitin 1987, tregtari rikthehet pėrsėri nė
Bronx dhe blen njė pallat me shumė apartamente.
Fati e udhėheqė nė jetėn e tij
Nė vitin 1995 nė Pelham Pkwy pas njė pune tė madhe e zgjeron tregtinė, duke
blerė njė pallat tjetėr. Nė fillim tė vitit 1996 pėr herė tė parė hapė njė
zyrė "Gjuraj Reality Management Office" 2706 Williams Bridge Rood Bronx, New
York 10467.
Kur e hapi zyrėn iu desht tė lėshonte punėn, ku punonte pėr 19 vjet. Tregtia
e tij po pėsonte njė sukses. Fryt i saj ėshtė blerja qė bėn nė vitin 2001 tė
njė pallati tjetėr me shumė apartamente nė Pelham Pkwy.
Ai e ka filluar tregtinė me 25 banesa dhe sot ka nė pronėsi 200 apartamente,
ku banojnė me qira shumė bashkėkombas. Pas disa kohe nė vitin 2002, hapė njė
kompani tė re pėr shėrbime nė ashensor me emrin: "UPLIFT Elevator Corp.", ku
ofron shėrmbime tė kualifikuar nga specialistė profesionistė pėr 24 orė pa
pushim. Klientėve u shėrben shpejt, me ēmime tė arsyshme dhe ēdo defekt
riparohet me specialistė me shumė pėrvojė nė kėtė fushė.
Mhilli flet me shumė respekt pėr partnerin e palodhur e tė aftė nė tregti
amerikanin z. John Lubina, i cili qysh nė fillim pa ngurrim, ka qenė i
gatshėm pėr tė bashkėpunuar me tregtarin shqiptar. Ai i nderon dhe respekton
shqiptarėt, pėr ndihmėn qė i japin nė tregti.
Mhilli me bujari ka blerė njė shtėpi private dhe ia ka dhuruar vėllaut tė
vogėl Tomės, me tė cilin sot jetojnė nėna e babai. Ato nė festa e gėzime
familjare rimblidhėn pėr tė gėzuar sėbashku. Mhilli, ndihmoi vėllaun Kristen
pėr tė blerė shtėpinė e tij nė Stamford. Ai ėshtė i lumtur, se njerėzit mė tė
dashur tė zemrės kanė ecur pėrpara dhe ruajnė njė harmoni e gėzime nė fisin
Gjuraj.
Fėmijėt njė gėzim i pėrhershėm pėr Mhillin e Agen
Linda Gazivoda, ėshtė vajza mė e madhe e Mhillit. Ajo ka lindur mė 1979 nė
Stamford. Linda punon nė njė zyrė me babain e vet si administratore e
tregtisė sė tij. Ajo thotė se ka mbaruar shkollėn e tregtisė nė vitet
1997-1999. Shpesh ka punuar si shitėse e rrobave "Lord &Taylais" dhe nė zyrėn
e avokatėve si sekretare nė Stamford nė vitet 1998-1999. Njohja e fejesa me
djaloshin shqiptar Nikollė Gazivoda sjellė nė verėn tė vitit 1999 martesėn qė
gėzon shumė prindėrit e vet. Ēifti i ri, ka njė vajzė tė vogėl simpatike
Briana nė moshėn 2 vjeē.
Zef Gjuraj, ėshtė djali 20 vjeēar qė ka lindur nė Stamford. Ai ka mbaruar
High School. Pasioni i tij ėshtė ēiftelia dhe shpesh ka kėnduar kėngė
popullore sa herė qė janė organizuar festivale nėn pėrkujdesin e kishės
katolike "Zoja e Shkodrės" nė Hatsdale NY. I pėlqen tė merret me sport, njė
kėnaqėsi qė e ushtron ēdo ditė nė sallat e forcės nė qytetin ku banon. Ai
gjatė ditės punon pranė bisnesit tė babait nė zyrėn e tij.
Marjan Gjuraj, ėshtė djali i dytė 18 vjeēar qė ka lindur nė New York. Kur e
pyet, ai shprehet se vijon shkollėn e mesme tė pėrgjithshme dhe ėshtė i dhėnė
pas librave. Ai ka dėshirė tė vijojė shkollėn e lartė nė degėn e bisnesit
muzikor pėr disqe.
Gėzimi dhe hareja e familjes, ėshtė vajza e vogėl Lorja Gjuraj, qė sapo ka
mbushur 14 vjetorin e lindjes. Ajo vazhdon studimet nė njė shkollė publike
nė Stamford. Eshtė shumė inteligjente dhe ēdo ditė pėrpiqet qė tė mėsojnė tė
flasė shqip bashkė me babain e nėnėn. Mėsueset e shkollės flasin me shumė
respekt pėr vajzėn e vogėl tė Mhillit...
Mhilli ėshtė bujar dhe me modesti pėrgjigjet, se "ēdo njeri nga ne e ka pėr detyrė pėr tė ndihmuar Kosovėn, mbasi atje kemi lindur e jemi rritur. Kosova si shtet i pavarur, ėshtė gjithnjė nė zemrėn time".
Marrė nga gazeta "Illyria"