Roli i politikave mediale në de-militarizimin, de-centralizimin, de-kombëtarizimin dhe demokratizimin e shoqërisë shqiptare!

-- nga Gëzim Mekuli, Oslo

Secili nga ne vetvendos se c’farë don të flas, kur dhe në c’mënyrë don të flasë. Natyrisht duke pasë parasysh rrespektimin e kufirit të instaluar nga pushteti dhe "shoqeria multietnike". Ka gjëra dhe dukuri që qytetari ynë "më mirë" është të mos i shef, dëgjojë e kuptojë. Të mos i thumbojë e kritikojë! Këto do të ishin "institucioni UNMIK-shtet", kuvendi dhe partia.

Gazetarisë shqiptare në Kosovë i është shtuar "një kufi" ideologjik; respektivisht, ndalimpublikimi dhe ndalimtransportimi i lajmit dhe proceseve politike e diplomatike të FBKSH-së dhe partive e lëvizjeve tjera politke që në programin e tyre politik e strategjik, kanë si qëllim bashkimin teritorial, politik, kulturor dhe ekonomik të Shqiptarëve të copëzuar në Ballkan! Dhe po u bë kjo atëherë kjo bëhet sipërfaqësisht dhe imtësisht...!

Ata që e "mbollën dhe e pollën" kufirin gazetaresk, ata edhe duan që ta "kenë nën kontroll". Dhe mundësisht ta bëjnë të pacenueshëm, të pakritikueshëm, të pakalueshëm e të frigshëm. Dikush mund të thotë e artikulojë "cdo gjë" por, jo me zë aq "të lartë"…

Demokraci është që të kesh mundësi ekonomike e kushte optimale politike e socilae që të krijosh e transmetosh mendimin dhe strategjinë tënde politke kombëtare. Këto projekte e strategji t'i përpunosh, avancosh e konkretizosh pa presionin juridik, ekonomik e policor; e pse jo edhe pa frikë. Shqiptari sot kërkon informacione jo të përpunuara, jo partiakisht të seleksionuara dhe jo ideologjikisht të ngjyrosura!

Nuk ka mundësi secili qytetar i Kosovës të shkojë tek komandanti i forcave të KFOR-it, e të informohet mbi atë se, c’farë është duke ndërmarrë ai, që ta zbatoj rezolutën 1244; përkitazi rreth aneksimit të kufijve të Kosovës. Nuk ka mundesi ky dardanas të shkoj e të takohet me presidentin e SHBA-ve, Xhorxh Bush, e ta pyes se, "a mos e ka ndër mend t'i tërhjek ushtarët amerikanë nga Kosova. Në fund të fundit, "Kosovarët" kanë edhe halle e punë të shumta për të kryer: shtëpi të rrënuara, të afërm të zhdukur, të vrarë e të dhunuar, papunësi, joarsimimi… etj. etj. E pra mungon faktori kohë.

Detyrimisht shoqëria jonë ka nëvojë për informacione, për informim e komunikim; pra, për të ashtuaquajturit gazetar. Detyra e tyre madhore do të ishte që në shoqërinë dardane të kenë rolin e një blete, që palodhshëm mbledh nektarin. Gazetar që "intervistojn e provokojnë" përsonalitetet me "rëndësi e peshë" publike, ku, nga kjo intervistë të nxjeret një informatë "objektive, e sinqertë dhe e kapshme". Nga kjo informatë opinioni publik të ketë mundësinë të vetëndërtojë opinionin e tij. Por për fat të keq këta gazetarë nuk janë bletë që prodhojnë mjaltë por, njerëz që jo rrallë më shumë prodhojnë huti e sëmundje se qetësi e shëndet!

Recipicientët shqiptar lexojnë komente (të shkruar nga gazetarët, natyrisht) dhe kështu "infektohen" me qëndrimet dhe pozitat politike, sociale e kulturore të tyre. Fatkeqësisht, konsumuesi i lajmit lexon vetëm qëndrimet e gazetarit, dhe kjo shpie kah ajo që, opinioni publik detyrimisht, ta pranojë nivelin dhe pozitën e tijë formuluese; si mendim, lajm, ide, informatë apo formulë të „përkryer politike ". Nga kjo rrjedhë përgjegjësia titanike që bie në supet dhe moralin e gazetarëve.

Ka dy mundësi: Gazetari është i vetëdishem për përgjegjësinë e madhe që ka ndaj shoqërisë në përgjithësi pra, rrespekton atë përgjegjësi. Ose gazetari vetëdishëm shfrytëzon këtë përgjegjësi të madhe; qe idetë, mendimet, opinionet dhe tekat e tij partiake t'ia imponojë opinionit publik. Ai është një „mendjebërës" apo më mirë të them "mendjezhbërës". Dhe kësi lloj „mendje(zh)bërësa" kemi shumë, të mos themi tepër shumë nëpër institucionet mediale. Këta vetëdishëm „rrasen" në media-kaosin duke përbiruar dhe dëpërtuar aty ku e kanë me lehtë…e ku janë më të "përkdhelur"…

E tërë kjo sot po mbulohet nën të ashtuquajturen ligjin mbi „lirinë e shtypit". Fillimisht e menduar që të „mundësoj" garantimin dhe sigurimin e një informimi „objektiv e multidimenzional"

Liria e shypit, kjo e drejtë universale, jo rrallë, keqpërdoret për qëllime propagandistike, "mendimpërpunimi" si dhe për përbaltimin e personave dhe grupeve të ndryshme të shoqërisë. Për një ballkanas "gjysmë të edukuar", e posacërisht, për një shqiptar me telashe e halle shumë lind pyetja: Përse keshtu? Thjeshtë: lakmia për pushtet e për LEK!

Paraja dhe pushteti qeverisë botën dhe kështu edhe mediat. Ka me siguri media (të pakta) që jetojnë e veprojnë vetëm për qëllime kulturore e interes kombëtar. Por mund të themi se, gjendja e tyre financiare është e mjerë dhe për të ardhur keq...

Ka shtëpi mediale që u ndihmuan dhe ndihmohen financiarisht nga donatorët ndërkombetar. Dhe shtrohet pyetja: SA MUND TË KRITIKOJË NJË SHTËPI MEDIALE ATA PADRONÊ QË E NDIHMUAN ATË TË THEMELOHET E TË EGZISTOJË? DHE NËSE KJO MEDIA KA GUXIMIN TA KRITIKOJË DONATORIN, ATHERE SHTROHET PYETJA: DERI NË C’SHKALLË MUNDÊ TÊ SHKOJÊ KRITIKA!?

Këto janë shërbëtore të interesave e planeve të këqija politike, ushtarake e ekonomike të disa forcave ndërkombëtare!

Situata mediale në RFGjermane pas luftës së II-të botërore. Tentim nivelizimi i politikës së shqiptarëve të Kosovës me politkën kundërnjerëzore të nacizmit

Planet e shtabit qëndror ushtarak Anglo-Amerikan në lidhje me "rregullimin" e mediave masive gjermane orientohej në tri (3) faza. Pas kapitulimit të fashizmit gjerman, dhe futjës së armatës së aleancës në tokën gjermane, aleanca urdhëroj që të gjitha mediat gjermane të ndërpresin punën e tyre informative (C’farë ishte edhe veprim i drejtë moral dhe i arsyetuar politk).

Ky vendim u mor me 24 Nëntor të vitit 1944. Gjatë fazës kalimtare ishin aleatët ata që ishin të "detyruar" që, nëpërmes fletushkave informative të sigurojnë informacione për opininion e "helmuar"gjerman. Vite më vonë do të ipet "sinjal i gjelbër" që, prodhues dhe selektor të lajmeve për opinionin publik të vendit të jenë vetë gjermanët, (gjithsesi duke qenë nën monitorizim të rreptë të fuqive euro-amerikane. Ishte një unitet dhe pajtim i plotë në mesin e aleances që të ndalohet puna jo vetëm organeve të shtypit nacionalsocialist, (shtyp që ushqeu makinerinë ushtarake e shpirtin gjerman për të bërë gjenocid të paparë mbi njëriun), por edhe i tërë shtypi që ekzistonte që para vitit 1945. Pra edhe të shtypit të vitit 1933…

Politikat, strategjitë dhe vendimet e aleancës ishin vendosur në konferencen e Potsdam-it. Në dokumentin përfundimtar të 2 Gushtit 1945, fuqitë ngadhënjimtare formuluan dokumentin rreth qëllimeve dhe planeve të tyre demokratike:

a) Të politikës së sigurisë: denacificizimi dhe marrja e masave serioze kundër një revanshimi të mundshëm të politkes gjermane;
b) Të politikës ekonomike: cështja e riparimit dhe riaftësimit të ekonomisë gjermane;
c) Të jetës politiko-shoqërore: instalimi i një shoqërie demokratike, toleruese e jo ekspansioniste.

Është më se e qartë se, mediat si transportuese dhe ndërmjetësuese informative ishin në fokus të interesave të aleancës, dhe jo rastësisht në dokumentin e Postdam-it ato kishin një rol të rëndësishëm. Një ndër kushtet për "rindërtimin" e gazetave të reja, sipas modelit anglo-amerikan, ishte "rimësimi" respektivisht "riedukimi i shpirtit" të gazetarëve gjerman. Britanikët psh. kërkonin nga sistemi i gazetarisë së re gjermane, që shërbimi profesional dhe oferta objektive të ketë vendin e vet dhe të jetë mbizotëruese absolute e një lajmi. Jo opinion subjektiv i një gazetari.

Në "Standig Directive No.1" të 20. Korrik 1945 thuhet: Gazeta duhet të jetë një "forum i përgjithshëm". Lajmi dhe komenti duhet të dallohen, të ndahën nga njëri-tjetri. Të mënjanohet dhe të dënohet "për vdekje" ndërtimi i reportazheve tendencioze, luftënxitëse e naziste. Aleanca përendimore dëshironte para së gjithash të bënte një "reklamë për demokracinë", e që në mendjen e tyre kjo do të thoshte që Gjermania duhej të rikycej në një shoqëri europiane të shëndoshë e demokratike. Qëllimi fundamental i shtypit dhe politikës informative europërëndimore ishte që, "shpirtin" gjerman, me kuptimin e plotë të fjalës, ta "rikrijojë dhe pastrojë" dhe jo ta argëtojë ("edutainment"). Riedukimi i gjermanëve të pas luftës se II-të botërore, sipas aleancës përendimore mund të përfshihet në katër D-të: De-militarizim, De-centralizim, De-nacifizim dhe Demokratizim.

Situata mediale në Kosovë pas luftës

Mediat masive në Kosovë, padyshim se, kanë nëvojë për këshilla, ndihmë profesionale, morale, ekonomike e politike. Por, vetvetiu lind një pyetje, lind një dëshirë për të marrë një informacion dhe për të mësuar dicka që të bren mendjen e trurin! (Është i pakapërcyeshem për këto rreshta thënja e FROJD-it: "instinktet, synimet dhe dëshirat nuk lejojnë t'i shtypësh dhe është e kotë të supozosh se kur i shtyp, ato ikin përgjithmonë. E shumta mund t'i ndrydhesh, duke i kaluar nga vetëdija në pavetëdije. Por, në ketë rast, duke iu nënshtruar kësaj shmangieje të rrezikshme, ato grumbullohen në thellësi të shpirtit dhe, duke fermentuar vazhdimisht, krijojnë shqetësim nërvor, c'rregullim dhe sëmundje…")

Pse gjithë ky presion politik, ushtarak, ekonomik e partiak mbi mediat shqiptare në Kosovë!? Përse tentohet që të behet një „riedukim", një "rikrijim" dhe një „ripastrim" i shpirtit shqiptar!? Përse dënohet e „pushkatohet" media që tenton të zbulojë e ndihmojë në zbardhjen e atyre policëve, ushtarakëve e civilëve serbë, atyre që vranë e bënë gjenocid në Kosovë? Përse lejohet, përkrahet dhe djallëzisht ndihmohet tensionimi artificial i ambientit politik në Kosovë? Në emër të cilit moral?

Ishte propaganda Gebelsiane e qeverisë serbe, ajo që nxiti tërë qënien dhe energjinë ushtarake serbe për të marshuar në Kosovë. Ishte dhe është media, intelegjenca, populli dhe politikat serbe, ato që në shekullin e XX përsëritën kampin e Mathausen-it, në teritorin e ish-jugosllavisë. Ishin mediat, politikanët, pozitë dhe opozitë, ata që bënë ndjekjen mitike të shqiptareve në shekullit XX. C’farë bëri dhe bën alenaca në këtë drejtim? C’farë është kontrolli i saj mbi mediat serbe? Cilat media veprojnë në Mitrovicën "serbe"? C’farë është orientimi i tyre politik e ushtarak? Kush i financon ato? Pse lejohet të "c’pordhet" e arritura politike dhe ushtarake e aleancës nga mediat serbe? Si lejohet që organizmat e aleancës përëndimore KFOR-i dhe UNMIK-u të cilësohen e të atribuohen nga ana e mediave serbe si naziste e fashiste…(Rasti i Kastriotit)?

Media në Kosovë është në krizë, ajo „po calon". Mungesa e profesionalitetit, korrektësisë, sinqeritetit dhe neutralitetit në profesion është pjesë e një gabimi të vulosur nga shumë individë,…kombëtar e ndërkombëtar.