Kanuni i Lek Dukagjinit, nė syrin e mė se 20 milion shikuesve nė Amerikė
-- nga BEQIR SINA, Nju Jork (SHBA)
WASHINGTON DC: Duke parė kėtė emision shikusi besoj se do tė krijojė edhe njė imazh mė tė qartė rreth vrasjeve nė Shqipėri. Pasi siē dihet nė Shqipėri, sidomos kėto kohėt e fundit po ndodhin jashtėzakonisht shumė vrasje dhe akte tė dhunshme, nė politikė, familje e shoqėri, krahasuar me numrin e popullsisė, me popujt fqinjė me ne ato i kalojnė ēdo parashikimi dhe ndonjė statistike. Jo vetėm atij tė huajit qė e percepton Shqipėrinė pėrmes shtypit e ekranit tė televizionit siē do tė jetė ky rastė nė emsionin e kėtij kanali televizivė amerikan "The National Geographic Channel" qė ndiqet nga 20 miljon shikues, por edhe neve vetė shqiptarėve, qė na duket se jetojmė nė njė realitet tė dhunshėm dhe tė dhimbėshėm, pasi siē po mėsojmė ēdo ditė dhuna kohėve tė fundit ka ardhur duke u shtuar dhe se nuk ka shėnja se do tė ndalet.
Pa bėrė kėtu krahasime me vitet, se 1991-92 ose 1997, vetėm t'i nėnshtrohemi me bindje njė realiteti paqėsor si ky europian qė jetojmė sot, dhuna nė Shqipėri ka marrė pėrmasa dramatike dhe ėshtė njė shqetėsim mbarė kombėtar. Vrasjet qė ndodhin pėrditė, ato qė janė "emocionale" tė tipit prej vrasjeve nga mė mafiozet. Si psh. qėrime hesapesh mes bandave, hakmarrje, dhe vrasje pėr vjedhje e tjera, ndodhin nė ēdo vend ku ka varfėri dhe mungesė shteti si nė Shqipėri. Nė Shqipėri, mbetet i zbuluar njė numėr i madh vrasjesh nė gjaknxehtėsi, ato qė nė gjuhėn juridike quhen "pėr motive tė dobta", kemi pastaj njė sėrė vrasjesh pėr gjakmarrje, dmth. pėr kanun por qė si tė parat edhe gjitha vrasjet e tjera nė Shqipėri, lidhen ngushtė me tė dytat - me Kanunin.
Ditėn e Hėnė nė 6 tetor 2003, ora 9:00 e mbrėmjes me kohėn e Nju Jork(ut), nė emisionin "Encore Presetation" tė kanalit televizivė "The National Geographic Channel" nė kabėl, shfaqet pėr her tė parė nė SHBA-s, nė njė emisoni prej dy orė e 25 minuta, me tre tema nga mė interesantet, tė cilat do tė trajtonė nėpėrmjet studimit, hakmarrjen nė disa vende tė Botės. Ky emison i cili me kėtė rastė ka marr si shėmbull i cili do t'u referohet sekuencave televizive nga njė studim qė i ka bėrė nė Shqipėri: "Kanunit tė Lek Dukagjinit". Emisioni duke shfletuar kapitujt e "Kanunit tė Lek Dukagjinit", do tė tregojė ndėr tė tjera pėr shikuesin e madh amerikan, se nė Shqipėri, njė traditė shekullore e vrasjeve pėr hakmarrje - gjakmarrje, qė sipas Kanunit tė Lek Dukagjinit quhet pėrndryshe"sherr gjaku", janė ringjallur me njė mėnyrė qė familjet dhe personat qė hyjnė nė gjak, t'i zgjedhin mosmarrėveshjet e tyre tė gjakmarrjeve tė kaluara.
Nė Shtetet e Bashkuara tė Amerikės, njė gjykatė kushtetuese nė shtetin federal Teksas ka rivendosur njė formė dėnimi tė vjetėr e cila bėnė tė mundur qė ndaj fajtorit tė pėrdoret "turpėrimi". Kriminelėt, detyrohen tė mbajnė shėnja nė publik qė tregojnė se sa krime dhe ēfarė krimi kanė bėrė ata qė janė tė detyruar t'i mbajn si dėnim kėto shėnja. Dhe nė njė fshat Afrikan, nė Togo tregohet se masmarrėveshjet zgjidhen duke pėrdorur ende edhe sot njė formė tė vjetėr drejtėsie. Tė akuzuarit dhe fajtorėt vėnė duart nė vaj tė nxehtė, pasi qė tė gjithė fshatarėt mendojn se vetėm tė fajshmit digjen.
Ky emision e realizuar nga National Geographic Society, qė e ka qėndrėn nė kryeqytetin Amerikan, Washington DC; ėshtė njė bashkėpunim i "The National Geographic Channel" dhe National Geographic Televizion me Film FoxCable Networks. Kanali Televiziv "The National Geographic Channel", qė do tė jetė transmetuesi i kėtij emisoni tė hėnėn, thuhet se vetėm gjatė vitit 2001, pati rreth 10 miljon shikues nė tė gjithė territorin e SHBA-s. Sot, ky kanal ėshtė njė ndėr kanalet mė tė preferuara nė Amerikė, me 20 miljon shikues.
Pėr tė mėsuar mė shumė rreth kėtij emisioni kushtuar gjakėmarrjes, mund tė kontaktoni nė telefon ose tė shkruani nė kėto adresa: Russell Howard, The National Geographic Channel Tel:202 - 912 6652, adresė E-Mail RHowrad@natgeochannel.com. Nord R. Wennerstrom, the Fratelli Group, 202-8229491, NWennrstrom@fratelli.com. Catthy L. Saypol(national televizion contact), 212-288, Saypolpr@aol.com.