New York Times: Vdes atentatori i Titos, Nikola Kavaja

-- nga Beqir SINA, New York

Vdes atentatori i Titos Nikola Kavaja (76) - vdiq të hënën mbrëma në banesën e tij në Beograd.

Chicago Illinois: Ai në ish-Jugosllavi konsiderohej 'Armiku shtetëror Nr.1', ngase katër herë provoi ta vriste Josip Broz Titon. Njëherë madje kishte rrëmbyer një avion Boeing 727, bashkë me udhëtarë ngase, siç pohonte, donte ta kthente atë në Jugosllavi dhe ta rrëzonte mbi ndërtesën e Komitetit Qendror, e cila ishte përplot komunistë. Megjithatë i liroi udhëtarët, ndërkaq piloti atë e shpiu në Irlandë, prej nga shkoi në SHBA. Nëpër burgjet amerikane i kaloi 20 vjet, kur edhe u lirua me kusht. Kavaja u kthye në Serbi më 1 prill 2003, e në kohën e aksionit 'Sablja' u arrestua përsëri.

Te ideja per rrenimin e nderteses ku u "gatua" terrori i kuq - dhe tragjedia e popujve te Ballkanit, per me se gjysem shekulli sundimi gjaktar, ose te ndertesa e quajtur ndryshe selia e Komitetit Qendror te Partise Komuniste "Jugosllave", njezet e pese vjet para, e pate pergatitur, nje i quajtur Nikolla Kavaja. Kavaja, sipas dokumentave te disa hetimeve amerikane, kishte planifikuar qe permes nje aeroplani udhetaresh, perplot me udhetare te rrezohej permbi ndertesen"gabimishte" per nje humbje kontrolli. Veprimi siç u vertetua edhe nga gjykimi i çeshtjes, do te vihej ne jet, kur ne ndertesen 25 kateshe( te Komitetit Qendror te Partise Komuniste "Jugosllave") sipas nje informacioni te sakte, ate dite aty do te gjendej dikatori i ish"Jugosllavise" Josif Broz Tito, babai i komunizmit serb.

Nikoll Kavaja që nga serbët ju m'veshë nofka "Kamikazi i Titos", nuk arriti të vinte në jetë planin, pasi ishte spinuar më parë nga njërëz të cilët ai i kishte besuar. Kavaja arriti të bënte vetëm fillimin e skenarit. Në vitin 1979 ai kidnapoi një aeroplan "Boing 727" në aeroportin e Chikagos "Chicago OHare International Airport" dhe që në start e futi nënkontroll me një udhërrëfyes: priftin Stoiljko Kajevic. I cili, nën kërcënimin e armëve së bashku me pilotin të zënë"rob" dhe ekuipazhin duhej kishte për detyrë të udhehiqte aeroplanin e udhëtarve me Kavajën në krye, për në Beogradin e panjohur për Kavajën, me destinacion ndërtesën e Komitetit Qëndror të Partisë Komuniste.

Meqense plani dështoi qysh në aterim. At'here reagoi policia amerikane, që u alarmua, dhe evitojë "katastrofën". Nikoll Kavaja, nga Knina (Kroaci) një emigrant i hershëm politik në Amerikë, u arrestua nga policia federale amerikane. Pas arrestimit gjykata amerikane e shtetit federal, Illinois e dënoi Kavajën me 65 vjet burg. Avokati kryesor i tij mbrojtës, ishte një avokat Serbo-Amerikan, emigruar qysh në fëmijëri në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, ai quhej Deyan Ranko Brashiq. Brashiqi, i cili edhe ai ka emigruar në SHBA kur ka qenë fëmijë, pak kohë pas përfundimit të Luftës së Dytë Botërore, ka mbrojtur në të kaluarën edhe Serbë të tjerë në gjyqin federal dhe atë shteror amerikanë. Që në vitin 1979, ai ka ndihmuar shumë në mbrojtjen e Nikolla Kavajës. I cili gjykohej me akuzë se kishte rrëmbyer një avion Boeing 707 të kompanisë ajrore American Airlines, të cilin kishte planifikuar ta rrëzonte në ndërtesën e Partisë Komuniste në Beograd.

Kavaja pas këtij dënimi u mbajtë 17 vjet në burg, prej të cilëve shtatë vite në vetmi të plotë dhe në izolim të fortë. Pas kësaj ai u konsiderua sipas drejtësis amerikane me një kërkes të Kavajës, se njeri që e riparoi qëndrimin e tij duke u treguar i "penduar". Pas rënjes së rregjimit diktatorial e terroristë të kryekasapit të Ballkanit, atij ju njoh liria e kushtëzuar nga drejtësia amerikane.

Kur u lirua ai u ka deklaruar mjeteve të shtypit, se ishte i vendosur për rrënimin e "përmendores" ndërtesës së regjimit komunistë të ish "Jugosllavisë" që qeverisi me dorën e hekurt këta popuj në më se 65 vjet. "Duhet lënë brezave të rinj që të kënë mundësi të gjykojnë prej edhe nga të mësojnë se si nuk duhet hyrë në çmendinë e atyre që udhëhoqën e i morën udhëzimet nga kjo ndërtes, si paraardhësit", ka thënë Nikoll Kavaja.

Siç, kanë treguar faktet plani ka qënë që ndërtesa e të gjitha të këqijave, me siguri, nuk do të ishte më mbi faqe të dheut pasi të ishte shndërruar në një shkrepse të djegur, thanë hetimet e mëvonshme. Ndërtesa e KQ ka 25 kate (prej të cilëve dy kate nëntokësore), me afër 25 mijë metra katrore, 360 zyra, 12 kabinete, 20 salla, 10 ashensore, parking për 350 automobila. Veç kësaj në KQ LKJ dhe KQ LKJ, nga ndërtimi në vitin 1965 gjendeshin gati gjithë organizatat shoqërore - politike (OSHP), përveç Lidhjes së Luftëtarëve të Sërbisë, prandaj edhe zyrtarisht njihej si Pallati i OSHP. Përkunder bindjes së Kavajës, Titoja nuk shkoi atë ditë në ndërtesë. Sipas dëshimive në këtë ndërtesë Tito hyri vetem nje here, me 22 janar 1965.