HYRJE | HISTORI | LETĖRSI | FOTOGRAFI | LAJME | INFO | RRETH NESH |     FJALA e LIRĖ


Kontakto: [ ] ose [ Kontakti ]

 
  [ Prapa ]


Ndarja e kombit

Shkodra -- nga Llemadeo
-- nga Llemadeo, Gjermani

Poemė
nga Llemadeo

Dardaninė e marrun me dhunė
qė Kosovė ja vunė emrin kur e shkelėn...
se Sllavisht e donin ēdo punė
dhe nė akcent tė tyre e donin dhe emrin...
Sot po luftojnė vetė shqipėtarėt, bijtė e Ilirisė
tė cilėt dhe gjuhėn e tė parve shkojnė tuj e pėrzije
me do fjalė turēe e sllavishte, kundėr ēdo tė mire,
Po luftojnė me e nda me letra zyrtare Dardaninė
Me e nda pėrgjithmonė Shqipėrinė Ilire!

Nė emėr tė tė njėanshmes pamvarėsi...
nė emėr tė politikave fanatike…
tė kolltuqevė qė ėndrrojnė t'i gėzojnė nė pėrjetėsi,
tė gradave tė bukura e simpatike…
nė emėr tė pa aftėsive pėr tė ditur,
nė emėr tė pa aftėsisve pėr tė njohur historinė,
nė emėr tė pa aftėsive pėr tė njohur atdheun,
nė emėr tė ēdo pa aftėsie tjetėr,
po e ndajnė Dardaninė me truallin e Ilirisė sė vjetėr!

Po thėrrasin enveristėt-stalinistė tė Tiranės:
"Kujdes ju, se mos Shqipėrinė e bashkuar na pėrmendni!",
Po thėrrasin tė friksuarit e Prishtinės:
“Jo, jo, ne nuk duam bashkim me Atdheun Amė!”,
po gėzojnė xhonturqit me ēallmat nė fyt...
ndėrsa bisha sllave e uritur, gjėmon duke pritur mėnjėanė.

Hej Iliria ime,
Qė vetėm nga avioni t'i dalloj trojet,
malet e brigjet e tua vetėm prej atje lart dallohen
piramidat mijra vjeēare, kėshtjellat,
vetėm nga avioni tash mund tė shikohen.

S'ka mbetur gjė tjetėr nga shqiptaria,
burrėria ka vdekur, Besa e tė parėve tanė ėshtė shuar.
burrecat qė mbas bytheve tė grave gjithė ditėn shikojnė
kafeneve anė rrugės rrinė duarlidhur duke pritur e shpresuar
se mos kush ndonjė copė liri apo bashkim ua hedh kah tė kalojnė!

Ndėrsa Iliria plakė, malet e tokėt e lashta, historia, gjėmojnė,
mbuluar me pyje e shkurre, ndėrsa kur marrin flakė nga zjarret
nxjerrin nė dritė gurėt e statuajt e Ilirisė…
dhe turrėt sllavi e thotė se sikur ėshtė Ilir, i duket...
i ardhuri si cub hajninash njėmijė e katėrqind vjeēar,
I thotė malit Ilir, se sikur ėshtė “sllave krahina”,
qė Iliri-Pellazgjike i thonė tash e tridhjetėmijė vjet mė parė!

Ndėrsa shqipėtari, i biri i Ilirisė sė vjetėr
shkon e ulet galmuē shtatė herė nė ditė…
para ēallmės sė Osmanit-hajdut karavanesh…
i cili e nisi turrin e tij me plaēkė tė bame
kur kinezėve punėtorė tė mirė, plaēkitė ua kish,
atėherė kur ata sillnin mėndafshe pėr tregjet Veneciane.

Ashtu u pasurua Osmani i parė, i biri i Turkemnistanit aziatik
dhe turrin e mori me bandat e tij e ju sul Kostandinopolit, mesdheut Antik
Ku Kostandini` bir i Nishit tė Ilirisė, kish ngritė qytetrimin
dhe kulturėn e Bizantit kish shtri nė ato brigje
kur Europa ngrinte kėshtjella nėpėr maja e mbi ujė
pėr t'u shpėtuar bishave tė natės, ujqėrve e arinjėve...!

Ndėrsa nė tė njėmijėtin e treqind e gjashtėdhjetėtin vjetė
mbas gjashtėdhjetė vjet luftrash` Kostandinopoli ra...
eh mjerė mesdheu, mjerė Troja e lashtė, mjerė Bullgaria,
Rumani e mjerė, mjerė Greqia dhe Iliria vetė
se nė ē`duar hajdutėsh u gjėnd mesdheu i shkretė!

Ēallma osmane valvitej Mesdheut,
sulltanet haremet i shtuan me vashat e Ballkanit
ku nga tridhjetė pėr njė herė gishtrinjtė e kėmbėve ia lėpinin
dhe trupin ja falnin dhunshėm nė harem Sulltanit...
e kopila pa deshirė` tė mjerat robina lindnin!

Askush nuk mund ta dijė se kush ishin ato vasha tė gjora
qė skllave u banė, vllezėrit prej shpatės ti shpėtojnė...
Armene tė bukura thonė, Romune, Bullgare, Greke, Afrikane,
Sllave, dhe Shqipėtare kishte, se smundet askush ta mohojė!

Ndėrsa ēallma osmane pushtetin e dhunės e vuni nė brigjet e Ballkanit,
Shqipėtaret e vertetė mbas trimit Gjergj Kastriota
u bashkuan nė njė kushtrim lirie pėr atdheun.
Krah ju ba Leka i Dukagjinit me fjalėt e besėt e forta
siē ishte e Ilirise tradita ma e mirė e Dheut,
Dhe luftuan sa shėmbull ju ban botės nė veprat e trimėrive
deri sa jeta e tyre u shue nė ato kohra!

Shqipėtarėt, bijtė e Ilirisė, luftuan sa mundėn,
por ah` tradhėtia hyni, vesi i mashtrimit osmanlli
me pare tė verdha, me njė farė Florini
erdhi tuj i mashtrue vllaznit shqipėtarė
e kundėr njėri tjetrit mjerisht i shtini!

Ja fali osmanlliu njė qese me pare arit
tė birit tė shqipėtarit, veē me ndrrue fenė...
la fali edhe njė qese tjetėr, biles edhe njė gradė ja vuni krahit,
veē ai ta vriste tė vėllanė e vet e ta shante Skėnderbenė!

Ashtu mjerisht fillojė tradhėtia mids vllazėnve shqipėtarė,
filloj vrasja, qė nuk e kish e Ilirisė burrėria jo kurrė ma parė.
Filluan plaēkitjet, dhunimet, deri dhe fisit me ja dhunue motrėn
me ja vjedhė pasuninė e te tanė ēka kish,
me ja vra deri dhe fėmine e me ja shkaterrue votrėn.

Dhe u turren pseudo-shqipėtarėt pėr grada deri nė Kostandinopol
qė Stamboll ia vuni emrin Osmani kur e pushtoj...
dhe aty nė oborr tė ti` poste morėn tė nalta
kėshilltarė, ministra e deri dhe ambasador...!

Ndėrsa Shqipėria gjėmonte nėn mjerimin e luftrave,
maleve iknin ditėn, netėve luftonin pa pushim
qytetet e Shqiperisė nga hordhitė ti ēlironin,
ato qė vllezėrit plangprishės i drejtonin prej stambollit…
herė si pashallarė tė turkut e herė si batakēinjė...!

Fushat e arbėrisė u lėshuan
kur mijra shtėpiat u dogjėn nėpėr natė,
kur mijra kishat u shėmbėn nga osmanllinjtė,
kur toka shqipėtare u dogj
e mbeti djerr aq gjatė!

Por shqipėtarėt e vėrtetė duruan,
njė me Ujqėrit nė male u bėnė,
nė njė shpellė me Ujkun fjetėn
nė bark tė ti qumshtin e pinė
dhe kurrė nuk pranuan tė dorzohen as ta falin lirinė!

Dhe njė ditė kur Turkmenistan-osmanllija
qė as gjuhė amėtare nuk kish...
po e thynete qafėn andej nga anadollija…
ndėrsa gjuhėn amtare po ja krijonte njė bir i Ilirisė
dhe me shkronjat europiane po ja pagezonte
ai qė po ia mėsonte deri edhe shkrimin e tė shkurtėr historisė...

…Thej qafėn mė nė fund osmanllija
me pashallarė e sulltanė, deri dhe me shėrbėtorėt shqipėtarė...

Por ah` mjerisht nė tė tonat vatra
kur shqipėtarėt tė ēorditun mbas ēallmave e gradave osmane ishin,
njė tjetėr osmanlli po hynte tė sundonte
dhe njė nam tė zi truallit shqipėtarė po ja bante
ku me gjak pėr njė shekull do ta lante e shpėrlante!

Kalojė shekulli i mjerė i luftrave ballkanike
ku shqipėtarėt mbetėn tė ndamė nė katėrqind copa
ndėrsa europa shihte prej larg, maste e priste,
tuj e falė si dhuratė kombin shqipėtarė...
atje ku ja merrte mėndja sė janė fuqitė e forta!

Nuk donte europa qė nė ballkan tė kish
njė shtet apo komb me besimin e osmanėve…
ndaj mjerisht dhe me ligje e coptojė katėrfish
atdheun e tė mirėve, tė tė vuajturve, trojet dhe bijtė e Ilirianėve!

Ndėrsa sot qytetrimi slejon ma dallime fetare, po thonė!
Edhe pse njė racizėm modern fshihet pas ēdo vule.
Pra nuk po e lejojnė bashkimin e shqipėtarėve
por njė shtet tė ri po krijojnė prej tė njėjtit komb,
prej tė njėjtės gjuhė e gjak, prej tė njėjtės tradite tė lashtė e kulture,

Sigurisht qė njė murė tė ri po ndėrton euorpa,
ndarje me Azine kėrkon nė Ballkan,
ndarje si njė mur gjigand qė pėrmidis trojeve tona
po ndan zyrtarisht ortodoksia, deri dhe vėlluan me vėllanė!

Ndėrsa disa shqipėtarė e duartrokasin ndarjen
dhe krijimin e njė shteti tė ri e quajnė si punė me mėnd...
sepse funksionet e larta ata mundėn ti kapin
dhe botės tė bredhin si politikanė…etj, nėpėr ēdo vėnd!

Uf, o tmerr, po ma i zi a ka o Zot ndėr kohėt tona
Kur qytetrimi po ngren lart tė drejtat e njeriut…
Nė njė kohė kur e stervitura, politka ditore
Po thėrret pėr bashkime shtetesh kėndej nga Europa
Ndėrsa bashkimin e tė njėjtit popull po e ndalon me ligj!

E si mund tė ketė Kontinent tė bashkuar,
kur popujt e njė gjuhe, tė njė kulture e gjaku i ndajne me zor?!

Ēfarė thashė, me zor?

Oh` jo, jo me zor, por me deshirė tė njaj shqiptarllek` fanatizmi
Qė shtatė herė nė ditė falet para ēallmės sė Osmanllinjėve…
Falet para atyre qė ja ndrruan dhe perenditė
Para atyre qė bijat shqipėtare` me dhune ua ēuan robina sulltanive…!

Llemadeo, 2007


SHKODRA

Ti Zanė e bukur me krye mbi male
e me krahė tė hedhun pėrmbi Dri,
Ti pėrmbi rrjedhė tė njasajė Bujane,
o ti qė der Detin ma pėrpin me sy.

Gjijtė e tu tė bukur si Kupė e Qiellit
mbėshtetun mureve mbi Kala...
do pika Tamlit rrinė tuj rrjedhun
e aty pinė… kohnat pa pra...

Me tamlin e ambėl tė gjijve tė tu
u ushqyen shekujt nėpėr kohna,
Kreshnikėt u rritėn e morėn Udhė
der Mretėn iu banė Romės nėr Epoka!

Pesmijė Vjet me radhe ti Mretnit Ilirisė mrėnė ja rrite,
n`gjinin tand i rrite e nalt nė qiell zanin ja u ēove,
ti o Shkoderlocja e jonė si njė Yll drite
vetė Rruzullimit gjithė punėt ja pave,
gjithė tė mirat e tė ligat e tyne` i provove!

Aq herė deshtėn ty me tė djegun
Akejtė, Romolėt, Byzantėt, Osmajtė
e deri dhe tė Kaukazeve bisha...
Skutarta jonė Ilire, lakmi aq shumė ta patėn ata kopila!

Ah` por Drini yt i thellė dhe e bukura Bujanė,
ty trupin e pėrflakun aq thellė nė gji ta morėn
dhe flakėt ty ti shuen nė tė gjanin Liqė
e nė Brigjet e buta pėrseri tė nxorrėn...

Nėn rreze tė Diellit tand tė terėn e tė veshėn si Hyjni
e nuse prap tė banė pėr Mretėn e pėr Princa tė ri!
Ti ma e dashtuna bijė e nuse e Pellazgėve,
Ti mretėnesha e shekujve ne Iliri.

Ti e pėrmėnduna, e duruemja, e dashtuna e Hyut,
kur koha aq e shtėrngueme ishte` deri sa burrat...
ma shumė se sa mbretėn...dojshin me kėnun`
me sundue ata dojshin der edhe Yjtė...!

Ti nė gji i mbajte trimnueshem Ardianėt, Bardhyl e Genc
e deri nji Teutė tė pathyeshme krenare,
qė Adriatikut ja mbylli portat prej tė shpella ku strukeshin akejtė...
deri dhe Romės vetė asnji Varkė sja la me e notue asajė anė...

Me zanin tand tė ambėl ti djepa perherė pėrkunde
dhe me tingujt Kumbanore ti rrite, ndėr Gjergja tė ri
edhe nji djalė trim, njat farė Oso Kuke
qė nam ja la njerzimit njat histori...
kur ai vetė e ndezi njat Kala Barute...
e deri nė Kaukaze i dogji bishat ai guxim i ti !

Nuk kjen vra shumė nė atė rrethim kur Osos ja banė,
kur ai nė erė i derdhi si cungje tė djegun nja tridhet mijė...
do zorrė e planca, eshtna e krena...gijatė thonė kjen qelbun
atje ka maja e Liqenit, nė tokėt e Ilirisė, kah ai Mal i zi...

Ku Vraninė ia thonė ėmnin... atje pra stervina metėn nė shekuj
anmiqtė e tu moj Shkoderlocja trime, anmiqtė e nanės Shqypni,
atje ku burrat e kombit nė erė i hodhėn,
E pėr ty e dhanė jetėn tuj u bamun Fli.

Jo` nuk kje me ransi shumė se aty shumė anmiq u vranė,
por me ransi kje pėr ty moj Zana e jone hyjnore
se ti kishe djem trima qė pėr ty jetėn e dhanė
e shėmull ju banė kombit pėr luftnat botnore… !

Rrugėt e tua tė gjana mbushur me ftyrat gazmore,
me fjalėn plot humor e kangė qė shpirti yt e thotė
nėpėr ato gojė tė ambla tė varzave e grave hyjnore
tė bukurave qė aq ambėl dinė mė fale atė dashninė e fortė !

Dhe djemtė bukurosha tė zhdėrvjelltė si Shqarrthi
qė Drinin me nji hap e shkapėrcejnė pėr ty,
e liqenit perlat nė thellėsi ja marrin
veē ty moj Zanė e bukur me tė ba me Shkėlzye.

Ndėrsa burrat krenarė me shikimet pėrmbi maja
qė flasin me kadalė dhe aq mirė dinė tė rrfejnė...
nėpėr duer ti marrin ty punėt aq tė mdhaja
dhe historinė tande gjithnji e ma nalt e ngrejnė!

O Shkodra jonė e bukur, ti vatėr e ngrohtė bujare,
Ku nė prushin tand u ngrohėn shpirtrat ma tė mirė,
Ai Mjeda qė me kangėt pėr Bylbilin e Bujanės
Shkroj ma tė amblėn vjershė mė vargun nėpėr Lirė.

Mandej Gjergji Lahutarė` Fishtjani qė nė ty u rrit,
I jezuitėve djalė qė lahutėn mėsoj me kėndue,
ah, ai pra bash ma i miri i yti kangatare
qė pėr ty trimnitė e gjithė kohnave aq bukur i ka rrėfye !

Po nė ty u rritėn e krahė morėn
kangėtarė tė tjerė burrra e gra fisnike,
u lindėn dhe pėr ty shkuen tue u shkri porsi Meteorė,
kohės tuj i dhanun ma tė shėndritshmen e ēdo drite.

Ai Pashku i Vasjanve, i fjalės ma tė mirė
qė pėr Shqypninė shkroj aq ambėl, nė ty u rrit,
U rrit nė ty edhe Shiroka i malleve
qė Vajin nuk e ndali kurrė atje larg nė Egjypt!

Ah, ma i miri djalė ai Gurakuqi, Luvigji si bylbyl
qė nė Bari ta vranė tė pa besėt zėmėrliq,
pse ai zėmėr i dha Shtetit nė tė parė...
kur Vlonės Pamvarsia Shqypnisė nalt iu rrit!

Migjeni nė ty e muer frymėzimin` der edhe tė mėrzisė...
kur me dhimbė ai shkrojė pėr vorfninė kohore...
nė ty u lindėn shumė tė mira, shumė punė u nisėn
nėpėr mjegullnajat e ēdo lufte, e ēdo kohe!

Nė ty zuni fillė gjuha shqype tė shkruhej,
Udhėn nėpėr ty shqyp...e nisi libri i parė,
e para Gazetė aty zu tė mbruhej
prej tė mirėve` ma tė parėve gazetarė.

Aty zuni fillė Teatri i parė,
e para Opėr zu fillė tė ēfaqej nė ty
se ti pate burra e gra tė rradhė
artistė qė shekullit i dhanė aq famė e bukuri!

I yti ishte i miri ai Zadeja,
qė meloditė ja fali Gjergjit pėrmbi kalė,
Tė tutė janė pėrherė Lorja, Logoreci, Luci, Biku e hareja
qė ty moj Shkodėrloce tė man gjithmonė gjallė!

E jotja ėshtė dhe Tinka bija ma e mirė
ndėr ma tė mirat qė nuk tė shuhen kurrė,
ajo qė zėmrat i bani me u dridhė, kur dilte nė skenė
Gruaja qė u ba nanė, por kur duhej, bahet edhe burrė!

I yti ishte dhe ai, i miri Serafini
Regjizori qė me shikim fliste ma shumė se sa me fjalė,
i Famshmi qė famė u dha tė gjithė artistėve
me madhėshtinė e fjalės, e zėrit aq tė rradhė!

Nė ty zunė fillė aq punė ma sparit
qė pėr kah gjytetnimi shkojnė tuj shkėlzye...
si Yjet e ri me rreze arit...
e tuj ta shtuemun ty njatė farė bukurie!

Ti moj Skutė e Artė e gjithė Mesdheut
O nderė e Krenari e virtyteve Shqipėtare,
Ti Simbol qėndrese i gjithė Besės se Dheut
Kah emnin ja thonė Iliri, Troje tė Pellazgėve.

E ty qė shumkush tė thirri Zanė
E ti zanė je me tė vėrtetė, kėtė ta them unė, ta dish!
Sepse ti bukuritė i ke ma tė madhnueshme
Se sa vetė Roma i ka, apo i bukuri Paris!

Autori: Llemadeo, Germany, 16.10.2007

Shkoder.net... - Fjala e Lirė | Tė drejtat e rezervuara