Pse Kosova duhet të jetë e pavarur?

Në mesin e 400 mijë njerëzve nga ish-Jugosllavia, të cilët sot jetojnë në Zvicër, mbi 150 mijë prej tyre rrjedhin nga Kosova. Këta përbëjnë 10 për qind të të gjithë popullsisë së Kosovës. Është e vetëkuptueshme që Zvicra ka një lidhje të veçantë me Ballkanin perëndimor dhe është e interesuar për stabilitet dhe mirëqenie në këtë rajon.

Çështja e statusit të pazgjidhur të Kosovës peshon rëndë mbi mbarë rajonin. Derisa të mbesë i pazgjidhur statusi, nuk mund të zgjidhen, për shembull, të drejtat e pronësisë. Derisa të mungojnë drejtësia dhe rendi, pothuaj askush nuk do të investojë në të ardhmen e Kosovës. Me statusin e sotëm me mandat të OKB-së Kosova nuk mund të marrë kredi, t'i garantojë ato si shtet dhe t'i paguajë. Kjo vlen edhe për paratë e institucioneve financiare ndërkombëtare siç janë Banka Botërore apo Fondi Monetar Ndërkombëtar. Njerëzit mbesin edhe më tutje të papunë, që tani më tepër se gjysma e të rinjve në Kosovë janë e papunë.

Me fjalë të tjera, sa më shumë që zgjat situata e tanishme e statusit të pazgjidhur, aq më i madh është rreziku që gjendja në Kosovë të destabilizohet. Për këtë tërheq vërejtjen edhe i ashtuquajturi raport i Eides, drejtuar Këshillit të Sigurimit të OKB-së në tetor 2005. Zvicra është deklaruar herët për statusin e ardhshëm të Kosovës, në një deklaratë para Këshillit të Sigurimit të OKB-së, Më 27 maj 2005 ajo propozoi fillimin e shpejtë të bisedimeve mbi statusin e ardhshëm të Kosovës dhe theksoi se kthimi i Kosovës nën sovranitetin serb as nuk është i dëshirueshëm as realist. Për këtë arsye Zvicra mbështet pavarësinë formale të Kosovës.

Ajo shprehimisht përshëndet faktin se ndërkohë nën ndërmjetësimin e të dërguarit të posaçëm të Kombeve të Bashkuara, Martti Ahtisaari, kanë filluar bisedimet për statusin e ardhshëm të Kosovës. Nga shumica e popullsisë së Kosovës Zvicra pret që t'i respektojë plotësisht të drejtat e pakicës serbe dhe pakicave të tjera. Kur është fjala te përmirësimi i standardeve, atëherë nuk mund të ketë kompromise. Statusi i ardhshëm i Kosovës është po ashtu vendimtar edhe për mbrojtjen e pakicave dhe të drejtave të njeriut, sepse për një mbrojtje efektive të pakicave dhe për luftën kundër krimit të organizuar dhe korrupsionit kërkohen struktura funksionale shtetërore.

Standardet e kornizës institucionale dhe praktike, të cilat u garantojnë të drejtat e barabarta të gjithë banorëve të Kosovës, duhet të sigurohen vazhdimisht. Pikërisht për këtë arsye Zvicra në vend të formulës "Standards before Status" parapëlqen formulën "Standards beyond Status": ajo çfarë është me rëndësi është që të ketë një plotësim të pakufizueshëm kohor të standardeve. Derisa të mos jenë të garantuara këto standarde, stabiliteti rajonal nuk mund të përparojë. Zvicra është e vendosur që me anëtarë të tjerë të bashkësisë ndërkombëtare të angazhohet për zgjidhjen e çështjes së statusit të Kosovës.